Is een verplichte AOV een bescherming of bedreiging? Muriel Bicker legt uit!

ONDERNEMERSCHAP | Veel ondernemers - dus ook dansschoolhouders - hebben geen inkomen tijdens een langdurige ziekte. De overheid wil daarom dat alle ondernemers vanaf 2027 verplicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten. Hier is veel ophef over! Maar over deze plannen is ook nog veel onduidelijk. Wat zijn straks de gevolgen van deze verplichte AOV voor jou als dansschoolhouder? Muriël Bicker van Buro Bicker zet alvast voor je op een rijtje wat al wel bekend is.

Waarom een verplichte AOV?

Soms maakt de overheid regels die ons beschermen. Daar is op zich niets mis mee. Je kunt het hooguit betutteling noemen. Maar soms zijn er regels die ons bedreigen, omdat ze geen positieve toevoeging hebben voor ons leven. Bij een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) is het de vraag of deze verplichte verzekering ondernemers daadwerkelijk in positieve zin gaat beschermen, of dat het ons alleen maar geld gaat kosten.

Volgens de overheid is de verplichte verzekering bedoeld om zzp’ers en ondernemers met personeel te beschermen tegen de gevolgen van langdurig ziek zijn. Want op dit moment is slechts één op de vijf zzp’ers verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Dat betekent dat als je als ondernemer langdurig ziek wordt, je ook langdurig geen of weinig inkomen zult hebben. 

Je zou je kunnen afvragen of de overheid dat erg vindt omdat ze zich echt zorgen om je maken, of vooral omdat je dan in de bijstand komt en dat hun geld kost… Maar volgens hun officiële communicatie is het doel van de verzekering om jou te beschermen. 

Volgens Annemieke Postema – AOV specialist bij aovdokters.nl – onderschatten de meeste ondernemers het risico op arbeidsongeschiktheid. Veel ondernemers denken dat hun niets kan overkomen omdat ze geen gevaarlijk beroep uitoefenen. Als danser en dansschoolhouder ga je al heel bewust met je lichaam om en zal je wellicht ook het idee hebben dat blijvende arbeidsongeschiktheid jou niet zal overkomen. Hooguit een blessure waar je als goede dansdocent prima omheen kunt werken. Makkelijker dan een professionele danser die het toch echt van de eigen dansprestaties moet hebben. Maar vaak wordt in de praktijk gezien dat de meeste arbeidsongeschiktheid niet ontstaat tijdens het werk, maar juist in de privésfeer waar een ongeluk vaak in een klein hoekje zit. 

Vaak denken ondernemers ook dat ze wel op hun spaargeld kunnen terugvallen. De meeste ondernemers hebben wel wat vermogen opgebouwd. Echter als je langdurig ziek bent kost het veel geld om je zaak door te laten draaien en ook nog je privé lasten te betalen. Binnen een paar maanden, of binnen een paar jaar, zijn de meeste zelfstandigen dan door hun vermogen heen. En hoe moet het dan?! Ook wordt er vaak gedacht dat een partner wel het verlies van inkomen zal kunnen opvangen. Maar je partner krijgt het ook thuis vaak juist extra druk als jij ziek bent. Hierdoor lukt het vaak niet om extra inkomen te genereren. 

Als je bovenstaande leest dan klinkt allemaal alsof we toch enorm beschermd gaan worden door een verplichte AOV. We hoeven ons dan immers geen zorgen meer te maken over de financiën als we ziek worden. Maar is dat wel echt zo? 

Hoe de verplichte AOV er precies uit gaat zien is nog niet helemaal bekend. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt dit voorjaar een wetsvoorstel uit. Wat wel nu al bekend is ga ik in dit artikel uitleggen, zodat je al een idee krijgt van wat je als ondernemer te wachten staat. Log in en lees verder….

De verplichte AOV in een notendop 

De verplichte AOV moet ervoor zorgen dat iedere ondernemer straks verzekerd is van inkomen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Volgens de Rijksoverheid is op dit moment het volgende bekend over de aankomende verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering. 

Zelfstandige ondernemers… 

  • krijgen tijdens hun arbeidsongeschiktheid, maximaal 70% van hun inkomen uitgekeerd. Dit wordt gebaseerd op het inkomen in de laatste maand dat ze hebben gewerkt (over een inkomen tot maximaal 143% van het minimumloon); 

  • krijgen nooit meer dan 100% van het minimumloon; 

  • betalen waarschijnlijk 7,5% tot 8% van hun inkomen aan premie; 

  • ontvangen de uitkering na een wachttijd van een jaar; 

  • zijn verzekerd tot hun AOW-leeftijd; 

  • vragen de verzekering aan bij het UWV; 

  • krijgen ongeacht hun situatie een verzekering met dezelfde voorwaarden; 

  • kunnen mogelijk op een later moment weer kiezen voor een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering met minstens dezelfde dekking en premie (het kabinet bekijkt die mogelijkheid nog)

Ik licht een paar onderdelen toe…

Voor wie is deze verplicht AOV nu precies?

De verplichte AOV is voor ondernemers die inkomstenbelasting moeten betalen over hun winst uit onderneming. Dus voor zzp’ers, freelancers en zelfstandigen met personeel die er geen baan in loondienst naast hebben. Er zijn ook mensen die naast hun baan in loondienst er zelfstandig wat bij klussen. Dit zijn zogenaamde Resultaatgenieters uit Overige Werkzaamheden (ROW). Deze mensen worden niet als ondernemer gezien en voor hen geldt de verplichte AOV niet. Ben je ondernemer met een BV? Ook dan geldt de verplichte AOV niet.

Wachttijd

Helaas is het dus niet zo dat je deze AOV-uitkering krijgt vanaf het moment dat je ziek bent. Er is standaard een wachttijd van één jaar. Want zodra je ziek bent, ben je nog niet gelijk arbeidsongeschikt. Dan ben je pas als je langdurig ziek bent. Dus pas als je één jaar na je eerste ziektedag nog steeds door ziekte niet kunt werken zul je een uitkering ontvangen. Deze periode zul je dus moeten overbruggen met je eigen spaargeld. Waarschijnlijk ga je er wel voor kunnen kiezen om de wachttijd korter of langer te maken. Bijvoorbeeld een wachttijd van 26 weken of een wachttijd van twee jaar. De premie zal bij een kortere wachttijd hoger worden dan bij een langere wachttijd. Met premie wordt bedoeld het maandelijkse bedrag (of jaarlijks bij betaling in één keer) dat je moet gaan betalen voor deze verzekering.

Wat wordt de premie?

Naar schatting wordt de premie 8% van je inkomen. Die betaalde premie kun je aftrekken van je winst uit onderneming in je aangifte inkomstenbelasting. Hierdoor wordt de netto premie ongeveer 5% van je winst. Stel je hebt een winst uit onderneming van € 45.000 per jaar. Dan moet je daarover 8% premie betalen. Dat is € 3.600 per jaar, oftewel € 300 per maand. Omdat je dit bedrag in je inkomstenbelasting mag aftrekken van je inkomen, betaal je minder belasting. Hierdoor zal naar schatting de netto premie € 2.250 per jaar, oftewel  € 187,50 per maand zijn. Op dit moment wordt er nog niet gesproken over een maximaal inkomen waarover de premie berekend en betaald moet worden.

Wat wordt de uitkering?

Het is een beetje ingewikkeld opgeschreven, maar het komt erop neer dat de uitkering nooit hoger zal zijn dan het minimumloon. Vanaf 1 januari 2024 is het minimumloon € 13,27 per uur. Bij een 40-urige werkweek is dat € 2.317 per maand. De meeste ondernemers hebben een hoger inkomen dan het minimumloon. Zij krijgen maximaal 70% van hun inkomen uitgekeerd. Je wordt dus door deze verplichte verzekering niet volledig beschermd tegen het inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. Je bent misschien beschermd tegen volledig blut raken, maar niet tegen inkomensverlies!

En als je al een AOV-verzekering hebt?

Er zijn natuurlijk ondernemers die al een AOV afgesloten hebben. Het is nog niet duidelijk of zij deze AOV onder de huidige voorwaarden en premie mogen behouden. Wellicht moeten van de overheid de voorwaarden van de bestaande AOV-verzekeringen aangepast worden, maar daar is nog niets over bekend. Nu overhaast een AOV-verzekering afsluiten heeft dus niet zo veel zin. Het is niet zeker dat de voorwaarden die jou nu aantrekken aan een specifieke verzekeraar, vanaf 2027 nog zullen gelden. 

Zijn er alternatieven?

De verplichte AOV kost straks dus een hoop geld per maand en je krijgt er tijdens het eerste jaar ziekte niets voor terug. Daarna slechts 70% van je laatstverdiende maandinkomen of maximaal het minimumloon. Daarom ben ik in mijn administratiekantoor (Buro Bicker) nog geen ondernemer tegengekomen die hier blij van wordt. Vaak vragen ze mij of er alternatieven zijn op deze verplichte AOV. Die zijn er! Er zijn alternatieven zoals een broodfonds voor ondernemers. Je kunt hier lezen hoe een broodfonds werkt.

Maar Minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft al aangegeven dat er maar weinig alternatieven zijn die aan de voorwaarden van de verplichte verzekering voldoen. Zo zal ook een broodfonds niet in plaats kunnen komen van de verplichte AOV. Je kunt je dus wel nu al bij een Broodfonds aansluiten om jezelf te beschermen tegen inkomensverlies bij ziekte en arbeidsongeschiktheid, maar je zult straks alsnog de verplichte AOV moeten afsluiten. Ik zou adviseren om, als dat mogelijk is, zelf te sparen om een periode van langdurige ziekte te kunnen overbruggen. Of in ieder geval dat eerste jaar wachttijd. 

Wat kan je doen?

Het kan verstandig zijn om ruim voor de verplichte AOV alvast zelf een AOV af te sluiten. Er zijn nu nog diverse soorten arbeidsongeschiktheidsverzekeringen die een hogere uitkering en een lagere premie garanderen dan wat de overheid in petto heeft vanaf 2027. Zo heb ik bij Centraal Beheer een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten die maximaal vijf jaar uitkeert. Daarnaast kon ik zelf de hoogte van de uitkering bepalen. Dat scheelt enorm in de premie! Ik betaal namelijk maar € 60 per maand. En het grote voordeel van deze verzekering is dat er na drie maanden arbeidsongeschiktheid al wordt uitgekeerd, en niet pas na een jaar Ik ben van mening dat ik daar meer aan heb en dat ik in geval van ziekte na vijf jaar wel ben opgeknapt en hetzelfde of alternatief werk kan gaan doen.  

Verzekeraar Insify verwacht dat dit soort verzekeringen straks niet meer aangeboden worden en dat premies enorm omhoog gaan, omdat volgens de overheid 8% van het inkomen de norm gaat worden.

Bedreiging

Op basis van wat er nu bekend is, zie ik deze verplichte AOV als een bedreiging van het netto inkomen van de ondernemer. Dit staat toch al onder druk, zoals je in een aantal van mijn vorige artikelen hebt kunnen lezen. Ondernemers gaan namelijk al meer belasting betalen omdat de zelfstandigenaftrek wordt afgeschaft. Straks komt daar ook een verplichte premie AOV bij, waarvan de premie kan oplopen tot enkele honderden euro’s per maand. Bovendien stelt de bescherming van het inkomen bij arbeidsongeschiktheid niet veel voor. Het eerste jaar van ziekte krijg je niets en mag je het zelf uitzoeken, daarna krijg je maximaal het minimumloon. Daarom is mijn conclusie dat de verplichte AOV vooralsnog een nieuwe bedreiging is voor zelfstandig ondernemers.

Bronnen

Ondernemerschap & Marketing

Je bent dansdocent én je runt een dansschool. Je geniet enorm van de uren die je les staat te geven. Maar de leerlingenadministratie, het managen van personeel, de boekhouding, de schoonmaak, de mail en telefoon beantwoorden… Tja, dat hoort er ook bij. Onze redacteur Ondernemerschap & Marketing helpt dansschoolhouders hun bedrijf te laten groeien en financieel gezond te laten zijn. Aan de hand van toegankelijke tutorials leer je over alle praktische zaken waarmee je ook te maken krijgt - en hoe jij daarin onderscheidend kan zijn!

Muriël Bicker

Muriël Rosemarijn Bicker is redacteur Ondernemerschap & Marketing. Sinds 2006 runt zij Buro Bicker, een administratiekantoor voor kleine ondernemers. Daarvoor werkte ze als docent bedrijfseconomie. Maar dansen is haar grote passie en uitlaatklep, met name moderne dans! In november 2022 start ze met de opleiding Docent Dansimprovisatie in Amsterdam. Voor Dansdocent.nu deelt ze haar expertise op het gebied van boekhouding, ondernemerschap en fiscale regelgeving, en vertaalt deze naar de danswereld.