‘Help! Ik moet steeds meer belasting betalen’ Muriël Bicker legt uit waarom

Sinds 2006 runt Muriël een administratiekantoor voor kleine ondernemers: Buro Bicker. Voor Dansdocent.nu deelt ze haar expertise op het gebied van boekhouding, ondernemerschap en fiscale regelgeving, en vertaalt deze naar de danswereld. Fotograaf: Ezme Hetharia.

ONDERNEMERSCHAP | Veel fiscale voordelen voor ondernemers worden al jaren langzaam afgebouwd. Met name de zelfstandigenaftrek. Dus wat is hier anno 2023 van overgebleven? En wat kunnen we verwachten voor 2024, 2025 en nog verder in de toekomst? Betalen ondernemers straks net zoveel belasting als werknemers? En is het dan voor dansdocenten nog wel interessant om ondernemer te blijven? Of biedt een loondienstverband straks meer voordelen? Wat betekent dit voor dansschoolhouders? Muriël van Buro Bicker zet alle ontwikkelingen op een rijtje en geeft uitleg.

Afschaffing ondernemersvoordelen

Vraag aan een willekeurige ondernemer waarom hij of zij voor het ondernemerschap heeft gekozen, en dan krijg je vaak als antwoord ‘vanwege de vrijheid’. Want hoe heerlijk is het om je eigen koers van A tot Z te bepalen op de manier die bij jou past. En ook het geld stroomt gelijk anders. Je wacht niet meer tot het einde van de maand op je salaris, maar je krijgt op diverse momenten in de maand betaald. Als ondernemer krijg je bij je eerste btw-aangifte vaak een flink bedrag terug vanwege de nog lage omzet en de vele investeringen die je hebt gedaan. En in de eerste jaren betaal je geen of nauwelijks inkomstenbelasting vanwege de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek.

Ook nadat je geen recht meer had op startersaftrek omdat je al een paar jaar ondernemer was, bleef tot voor kort de belastingdruk bij ondernemers vaak lager dan bij mensen die in loondienst zijn. Als ondernemer kreeg je voorheen zo een steuntje in de rug bij de start van je bedrijf, want de overheid wilde mensen stimuleren om ondernemer te worden. En ja, ik zeg bewust ‘bleef’, 'kreeg' en ‘wilde’… in de verleden tijd. Want er is een hele hoop aan het veranderen voor ondernemers!

De laatste jaren worden fiscale voordelen voor ondernemers beperkt en afgebouwd, zodat veel minder ondernemers gebruik kunnen maken van die regels - en de overheid meer verdient. Eerst heel langzaam zodat bijna niemand de pijn voelt. Maar nu, sinds 2023, opeens veel sneller! Want ja, er zitten flinke gaten in de Rijksbegroting vanwege alle coronasteun en er moet ook nog een oorlog betaald worden.

Dit staat allemaal in de Rijksbegroting die met Prinsjesdag gepresenteerd is. En het is in detail na te lezen op de site van de Belastingdienst en op de site van de Rijksoverheid. Kijk bijvoorbeeld hier maar eens zelf hoe de aankomende jaren de zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd:

“Het kabinet wil de afbouw van de zelfstandigenaftrek versnellen. In het coalitieakkoord is afgesproken om de zelfstandigenaftrek vanaf 2023 terug te brengen tot €1.200 in 2030. Bij het versneld afbouwen wordt de zelfstandigenaftrek al in 2026 teruggebracht tot €1.200 en in 2027 verder verlaagd tot €900.”

Wat merk je daar van?

Je betaalde altijd al gedurende het jaar een voorlopige aanslag. Meestal hoefde je daardoor bij de echte aangifte inkomstenbelasting niets of nauwelijks meer bij te betalen. Soms kreeg je zelfs nog terug. Nu, of al sinds een aantal jaar, moet je vaak wél bijbetalen. En ieder jaar een beetje meer, als je die voorlopige aanslag niet zelf verhoogt. Onder andere omdat die zelfstandigenaftrek dus steeds minder wordt.

Daarnaast ontvang je ook diverse toeslagen zoals: zorgtoeslag, kindgebonden budget, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag. Misschien niet allemaal, want waar je recht op hebt hangt af van je situatie. Voor ondernemer waren de toeslagen altijd hoger dan die voor mensen met hetzelfde inkomen in loondienst. Dat komt omdat de toeslagen worden berekend over de winst na ondernemersaftrek. Hoe lager je inkomen, des te hoger de toeslagen. Maar nu die zelfstandigenaftrek bijna helemaal verdwijnt, is je winst uit onderneming na ondernemersaftrek straks een stuk hoger. En dat zorgt ervoor dat de toeslagen voor jou ieder jaar lager worden.

Oftewel, je gaat als (startende) ondernemer de komende jaren steeds meer belasting betalen!

Dit is een bewuste keuze van de Belastingdienst.De Belastingdienst heeft hiervoor een mondelinge verklaring gegeven tijdens de intermediairdagen (voorlichtingsdagen van de Belastingdienst voor belastingadviseurs) in Egmond aan Zee op 8 december 2022. Ik zat zelf in de zaal en hoorde ze zeggen: "Wij willen in de toekomst geen ongelijkheid meer tussen zelfstandig ondernemers en mensen in loondienst.” Op de website van Rijksoverheid wordt gesproken over “Kleinere belastingverschillen tussen werknemers en zelfstandigen” en “het in balans brengen van de arbeidsmarkt”.

Oké, leuk die gelijkheid, maar wat betekent dat voor ons ondernemers? En heeft het dan nog wel zin om ondernemer te zijn, of kunnen we dan beter in loondienst gaan? Lees verder, want ik ga je precies uitleggen hoe dat zit!

Zelfstandigenaftrek met 88% omlaag

De zelfstandigenaftrek is een vrijstelling van de inkomstenbelasting, onderdeel van de ondernemersaftrek. Het is een bedrag dat je van je winst uit onderneming aftrekt. Je betaalt dan alleen belasting over het bedrag dat overblijft - een soort korting dus. Dat mag alleen als je aan de voorwaarden van ondernemerschap en het urencriterium voldoet (dus als je meer dan 1225 uur per jaar in je onderneming werkt).

De zelfstandigenaftrek is er al sinds 1972. Tot 2012 hing de hoogte het bedrag af van de hoogte van je winst. Hoe hoger je winst, hoe lager je zelfstandigenaftrek. Dat zorgde ervoor dat kleine ondernemers hun winst vaak kunstmatig laag probeerden te houden om meer zelfstandigenaftrek te krijgen. Voor veel kleine ondernemers was de zelfstandigenaftrek dus een reden om niet te groeien. Bij groei werd een kleine ondernemer namelijk een beetje ‘gestraft’ omdat er dan meer belasting betaald moest worden.

Om de groei van kleine ondernemers wél te stimuleren werd de zelfstandigenaftrek van 2012 tot 2020 daarom een vast bedrag van € 7.280 voor iedere ondernemer.

Ooit was de zelfstandigenaftrek bedoeld om ondernemerschap, en daarmee de werkgelegenheid, te stimuleren, zo schrijft Justine Eitens in haar scriptie De ondernemersaftrek in een veranderende arbeidsmarkt (2021). Maar niet alleen kleine ondernemers zijn hierdoor gestimuleerd om te groeien. Inmiddels is gebleken dat in de praktijk juist veel werknemers gestimuleerd werden om als zzp’er (freelancer) aan de slag te gaan. Hun netto-inkomen (dat wat ze overhielden na het betalen van de belasting) verdubbelde door de zelfstandigenaftrek namelijk vaak.

Volgens de Kamer van Koophandel had Nederland anno 2020 ruim één miljoen zzp’ers. Het aantal was nog nooit zo hoog geweest! Maar vaak ging het om zzp’ers die eigenlijk geen echte ‘ondernemer’ waren, want ze werkten vaak voor maar één opdrachtgever: hun voormalige werkgever. De Belastingdienst liep hierdoor inkomsten mis en de regering vond dat dit het oorspronkelijke doel, ‘bedrijven te laten groeien’, voorbij schoot. Daarom is in 2019 besloten om de zelfstandigenaftrek af te bouwen vanaf 2020 met enkele honderden euro’s per jaar tot aan € 3.240 in 2036.

Maar… dat is opeens, vanaf 2023, versneld met duizenden euro’s per jaar! Al in 2027 is de zelfstandigenaftrek slechts € 900. En dat vinden wij, de echte ondernemers, niet leuk! Want dat betekent dat we duizenden euro’s meer inkomstenbelasting gaan betalen én dat we minder toeslagen krijgen. Kortom, de spelregels zijn aan het veranderen en dat kost ons al snel meer dan een maandinkomen per jaar.

Ondernemers en freelancers

Wanneer ben je nu een ‘echte ondernemer’ en wanneer ben je een ‘freelancer’ of ‘zzp-er’? Dit onderscheid is belangrijk, want voor de Belastingdienst zijn freelancers eigenlijk geen ondernemers en mogen ze dus geen zelfstandigenaftrek toepassen. Maar de Belastingdienst vindt het te veel werk om dit allemaal te controleren. Daarom wordt voor iedere zelfstandig ondernemer de zelfstandigenaftrek de komende jaren met 88% verlaagd!

Doe zelf maar eens de check of je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting. Want bijna alle freelancers zien zichzelf onterecht wel als ondernemer en passen dus ook onterecht de zelfstandigenaftrek toe in hun inkomstenbelastingaangifte.

Echte ondernemers herken je aan het volgende kenmerken:

Ondernemersrisico: Het huren van een locatie, bijvoorbeeld een studio en daarmee enkele jaren vastzitten aan een huurcontract.

Promotionele activiteiten: Bijvoorbeeld het drukken en verspreiden van folders om nieuwe leerlingen te werven voor het nieuwe seizoen. Of door filmpjes op tiktok te zetten.

Aansprakelijkheid: Als er iemand in jouw studio struikelt en zichzelf verwondt dan ben je daar aansprakelijk voor. Meer algemeen, als ondernemer ben je aansprakelijk voor fouten die kunnen zitten in de producten of diensten die je levert.

Personeel of freelancers: En soms is er personeel in dienst, dan ben je naast ondernemer ook werkgever. Of je werkt met freelancers die je dan inhuurt om voor je te werken.

Niet-declarabele uren: Een echte ondernemer kan niet ieder uur dat hij besteedt aan zijn onderneming declareren.

De meeste freelancers hebben hier niet of nauwelijks mee te maken. Freelancers hebben de volgende kenmerken:

Werken via een detacheringsbureau: Veel freelancers worden door een bureau geplaatst bij een opdrachtgever. Ze werken bij die opdrachtgever maar sturen hun factuur naar het detacheringsbureau. De opdrachtgever is de klant van het detacheringsbureau.

Verhuur van arbeid: Een freelancer verhuurt zijn arbeid en wordt per uur betaald.

Eén opdrachtgever voor langere tijd: Freelancers werken vaak langere tijd, soms wel langer dan een jaar, voor één opdrachtgever.

Bijna 100% declarabele uren: Freelancers declareren bijna 100% van de uren die ze werken.

Werken op locatie van de opdrachtgever of vanuit huis: Freelancers werken meestal op locatie bij de opdrachtgever of vanuit huis. Ze hoeven zelf geen locatie te huren.

Directe collega’s met dezelfde functie zijn vaak in loondienst van de opdrachtgever.

Even terug naar ons vakgebied… De meeste dansdocenten staan doorgaans niet ingeschreven bij een detacheringsbureau, maar toch hebben ook zij minder ondernemersrisico dan een dansschoolhouder. Een dansdocent is dus een freelancer, en een dansschoolhouder een ondernemer. En toch staan we allemaal ingeschreven bij de KvK en pasten we allemaal de zelfstandigenaftrek toe. Dat wil de Belastingdienst dus aanpakken.

Maar de startersaftrek blijft…

Ben je net gestart met je onderneming? Dan is er nog een beetje goed nieuws! De startersaftrek, een verhoging van de zelfstandigenaftrek, blijft namelijk wel. Met de startersaftrek wordt jouw zelfstandigenaftrek maximaal drie keer in de eerste vijf jaar nadat je ingeschreven bent bij de Kamer van Koophandel verhoogd. De startersaftrek is een vast bedrag van € 2.123 en zorgt er dus voor dat je belastbare winst lager wordt.

Maar de startersaftrek is niet geheel vrijblijvend. Zodra je in die eerste vijf jaar de zelfstandigenaftrek toepast (omdat je voldoet aan het urencriterium), wordt deze automatisch en verplicht verhoogd met de startersaftrek. Ook als dat geen voordeel oplevert. Je kunt dus niet (meer) de eerste twee jaar alleen de zelfstandigenaftrek toepassen en daarna drie jaar de startersaftrek erbij. Veel ondernemers deden dat omdat je meestal pas na een paar jaar meer winst maakt en het dus meer voordeel opleverde om dan pas de startersaftrek toe te passen. Maar in 2006 is de Belastingdienst hierop gaan controleren en corrigeren en mag dat niet meer.

Het enige dat verder de pijn van het afbouwen van de zelfstandigenaftrek een beetje compenseert is dat de MKB winstvrijstelling in absolute euro’s hoger wordt. De MKB winstvrijstelling is ook een ondernemersaftrek. Na aftrek van eventuele andere aftrekposten mag je nog eens 14% van je winst aftrekken, waarover je dus geen belasting betaalt. Omdat door het verdwijnen van de zelfstandigenaftrek de belastbare winst hoger wordt, wordt de MKB winstvrijstelling in absolute euro’s dus hoger. Kijk maar…

Situatie in 2023
Winst uit onderneming € 40.000
Zelfstandigenaftrek € 5.030
Winst na zelfstandigenaftrek € 34.970
MKB winstvrijstelling 14% € 4.896 -/-
Belastbare winst € 30.074

Situatie vanaf 2027
Winst uit onderneming € 40.000
Zelfstandigenaftrek € 900
Winst na zelfstandigenaftrek € 39.100
MKB winstvrijstelling 14% € 5.474 -/-
Belastbare winst € 33.626

Zoals je kunt zien in het rood is de MKB-winstvrijstelling in 2023 € 4.896 en in 2027 € 5.474. Dat is € 578 hoger. Een kleine meevaller - al komt de belastbare winst uiteindelijk alsnog flink hoger uit.

Wat verandert er nog meer?

Fiscale Oudedagsreserve stopt
Vanaf 2023 mag je als ondernemer niet meer een deel van je winst reserveren voor de Fiscale Oudedagsreserve (FOR). Hierover lees je binnenkort meer op Dansdocent.nu, in een nieuw artikel van Muriël over sparen voor je pensioen.

Kilometervergoeding omhoog
Eindelijk, na bijna twintig jaar, gaat de kilometervergoeding omhoog. Van 19 cent naar 21 cent in 2023, en in 2024 zelfs naar 22 cent. Maar of dat alle autokosten dekt, ik betwijfel het... Immers is de prijs van benzine al bijna twee keer zo hoog als twintig jaar geleden. En de aanschafprijs van een auto is ook meer gestegen de afgelopen twintig jaar.

Wat kun je als ondernemer dan wél met de verhoging van de kilometervergoeding?

Personeel kun je een hogere kilometervergoeding geven, zonder daar loonbelasting over te moeten betalen.
Als ondernemer kun je de zakelijke ritten gereden met je privé auto opvoeren als bedrijfskosten. Hiervoor neem je de vaste kilometervergoeding per kilometer: bij de aangifte inkomstenbelasting voor 2023 (die je in het voorjaar van 2024 indient) dus 21 cent per kilometer. Deze zakelijke ritten moet je bijhouden in je kilometeradministratie en deze goed bewaren. Dus ook voor jou als ondernemer zit er een klein voordeel aan dat de kilometervergoeding omhoog gaat.

Naar mijn idee compenseert dit nieuwe tarief voor de kilometervergoeding totaal niet alle andere beperkingen, afbouw en afschaffingen van de ondernemersvoordelen. Graag was ik met een leuke oplossing of slimme tips gekomen. Helaas is het zo dat wij als ondernemer steeds meer inkomstenbelasting gaan betalen. Uiteindelijk misschien wel evenveel als iemand die in loondienst is. Alleen krijgen wij dan niet doorbetaald als we ziek zijn of als een opdrachtgever de opdracht intrekt. Maar ook daar heeft de regering plannen voor….

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen
Het kabinet wil een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering invoeren voor ondernemers. Verwacht wordt dat de premie die je voor deze verzekering moet betalen rond de 7 à 8% van het inkomen zal zijn. In het voorjaar 2024 zal er een concreet voorstel worden ingediend. Volgens de overheid is deze verplichting om de zelfstandigen te beschermen omdat die vaak niet uit zichzelf zo’n verzekering aanschaffen. Maar gezien de hoge premie betekent dit ook dat je vaste lasten per maand hoger worden. De voorlopige plannen kun je hier nalezen.

Verhoog je tarieven

De enorme verlaging van de zelfstandigenaftrek is voor ondernemers dus een bittere pil. Veel ondernemers zijn nog maar net de financiële gevolgen van de corona crisis te boven en moeten nu alweer inleveren op hun inkomen. Dat maakt zelfstandig ondernemerschap financieel gezien minder aantrekkelijk.

Wat kun je doen? De veranderingen dwingen echte ondernemers om hun tarieven te verhogen. De gestegen inkomstenbelasting moet immers worden gecompenseerd, als je wilt dat de winst na aftrek van inkomstenbelasting voor jou als ondernemer minimaal gelijk blijft. Dat zou betekenen dat je als dansschoolhouder de prijzen van maandabonnementen en losse lessen zou moeten verhogen. Helaas is dit altijd lastig en waarschijnlijk heb je onlangs al je tarieven verhoogd, vanwege de hoge inflatie en stijgende energiekosten (Lees ook Ninny’s artikel: ‘10% verhoging op je huur, wat nu?’).

De freelance dansdocent zou ook het uurtarief moeten verhogen, of zelfs kiezen voor een vast dienstverband! Geef je bijvoorbeeld meer dan 10 uur in de week les bij meerdere dansscholen, en heb je meerdere opdrachtgevers? Dan ben je een ondernemer en kun je het beste ingeschreven blijven staan bij de Kvk. Maar heb je een baan in loondienst en geef je daarnaast maar een paar uur per week les bij één dansschool? Dan is het ‘ondernemer zijn’ eigenlijk onnodig en niet zo handig. Dan kun je beter bij die dansschool bemiddelen dat je daar ook in loondienst gaat. Of, als de dansschool dat ingewikkeld vindt, dat jullie kiezen voor payrolling. Bijvoorbeeld via Tentoo. Het payroll-bedrijf treedt dan op als tussenpersoon: ze sturen de dansschool een factuur en betalen jou als werknemer uit.

Bronnen

Belastingdienst. (z.d.). Ben ik ondernemer voor de inkomstenbelasting?. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Belastingdienst. (z.d.). Fiscale Reserves. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Breejen, A. (2023, 21 maart). Wetswijzigingen voor zzp'ers per 1 januari 2023. Kamer van Koophandel. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Eitens, J. (2021, 6 januari). De ondernemersaftrek in een veranderende arbeidsmarkt. [masterscriptie Fiscaal Recht, Universiteit van Amsterdam]. Bibliotheek UVA.
Ministerie van Financiën. (z.d.). 4.4 Verlaging Zelfstandigenaftrek. In: Belastingplan 2023. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Rijksoverheid. (z.d.). Verhoging belastingvrije reiskostenvergoeding naar € 0,21. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Rijksoverheid. (z.d.). Zelfstandigenaftrek wordt verder afgebouwd. Geraadpleegd op 19 juni 2023.
Rijksoverheid. (z.d.). Plannen voor verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (AOV). Geraadpleegd op 19 juni 2023.

ONDERNEMERSCHAP & MARKETING

Je bent dansdocent én je runt een dansschool. Je geniet enorm van de uren die je les staat te geven. Maar de leerlingenadministratie, het managen van personeel, de boekhouding, de schoonmaak, de mail en telefoon beantwoorden… Tja, dat hoort er ook bij. Onze redacteur Ondernemerschap & Marketing helpt dansschoolhouders hun bedrijf te laten groeien en financieel gezond te laten zijn. Aan de hand van toegankelijke tutorials leer je over alle praktische zaken waarmee je ook te maken krijgt - en hoe jij daarin onderscheidend kan zijn!