Dansen met God? Tobias vertelt waarom hij dansen ziet als ‘bidden met je lichaam’

Dansdocent Tobias Monsanto. Fotograaf: Ezme Hetharia.

DE JONGE DANSDOCENT | Wellicht is ‘geloof’ niet het eerste dat in je opkomt wanneer je nadenkt over dans. Toch zijn er volgens Tobias best wat overeenkomsten tussen die twee. En er zijn ook goede redenen waarom dans en geloof juist zo goed samen kunnen gaan. Zelf danst hij bij AVIV Dance Company, een dansgezelschap met een christelijke identiteit. Lees verder om erachter te komen wat de combinatie dans en geloof volgens Tobias zo interessant maakt.

Even nadenken…

Hieronder volgen een paar stellingen. Bedenk bij elke stelling of deze wel of niet op jou van toepassing is:

· Ik dans omdat het mij gelukkig maakt.

· Ik dans om anderen gelukkig te maken, of te inspireren.

· Ik dans om mijzelf te kunnen uiten, omdat dit met woorden lastig is.

· Ik moet goed zorgen voor mijn lichaam, het is immers mijn ‘instrument’.

· Ik denk dat er wel een ‘hogere macht’ of ‘God’ bestaat.

· Ik kan inzien dat sommige gelovigen dansen om in verbinding te staan met God.

Misschien lukte het om bij de ene stelling sneller antwoord te geven dan bij de andere. Dit is helemaal prima. Het doel is om even een soort bewustwording te creëren en je te laten nadenken over dans en geloof. Want misschien wist je helemaal niet dat dans en geloof een prima combinatie is. Voordat ik mij aansloot bij een christelijk dansgezelschap wist ik dit namelijk ook niet zo goed. Althans, ik hield me er niet echt mee bezig.

Ik dans en geloof in God

Om maar meteen even met de deur in huis te vallen, deel ik wat persoonlijks: ik noem mijzelf in mijn hoofd (voor de grap) weleens de Dansende Autistische Christen-Homo, kortweg DACH. Ik ben namelijk christelijk opgevoed. Maar ik zeg meteen heel eerlijk: elke zondag naar de kerk was niet bepaald mijn feestje. Erachter komen dat ik op mannen val, hielp destijds ook niet echt mee aan het geheel.

Toch heb ik het geloof nooit helemaal losgelaten. Een soort houvast ervaarde ik wel als prettig. Ik geloof dus dat er een God is. Geen zorgen, ik zal niet proberen iemand te overtuigen van deze mening. Ik wil enkel mijn ervaring rondom mijn geloof delen. Dit uiteraard in combinatie met mijn passie voor dans.

Want hoe komen die twee nu eigenlijk samen, dans en geloof? Een wat is het nut ervan? Maakt die combinatie mij bijvoorbeeld een betere dansdocent?

AVIV Dance Company

Het christelijke dansgezelschap AVIV Dance Company combineert dans en geloof. Op hun website staat: “AVIV is een uniek dansplatform, met een sociaal maatschappelijke drijfveer, gevestigd in Amsterdam-Noord. Vanuit haar christelijke identiteit legt AVIV verbinding tussen dansers in Nederland en buitenland. Zo geeft AVIV getalenteerde dansers, afgestudeerde dansers en choreografen een plek om te ontwikkelen en op te treden om zo anderen weer tot inspiratie te zijn.”

Ongeveer anderhalf jaar geleden ben ik bij AVIV terechtgekomen, via mijn stage voor mijn dansopleiding. Het Hebreeuwse woord ‘aviv’ betekent ‘lente’ in het Nederlands, wat ook wel staat voor vernieuwing. Nu ik terugkijk op het afgelopen anderhalf jaar, kan ik met zekerheid zeggen dat ik een soort vernieuwing ervaren heb - en nog steeds ervaar! Zowel binnen mijn passie voor dans als mijn geloofsbeleving.

Destijds was ik namelijk op zoek naar antwoorden binnen mijn geloof. Want met mijn christelijke opvoeding heb ik, voordat ik bij AVIV terechtkwam, jarenlang weinig gedaan. Ik wist niet dat er een plek was waar geloof en dans samenkwamen. Nu ik die plek gevonden heb, merk ik dat ik binnen zowel dans als geloof niet te streng hoef te zijn voor mezelf: dansen hoeft niet perfect en geloven hoeft niet perfect. Bij beide is het ook bijna onmogelijk om het perfect te doen. Een mooie overeenkomst.

Mijn perspectief

Elke vrijdag repeteren we met AVIV. Ik geef dan vaak een dansles ter warming-up voor het repetitieproces, of ik choreografeer. De rollen worden ook wel onder andere mensen verdeeld, zodat iedereen de kans krijgt om les te geven en/of te choreograferen, mocht iemands behoefte daar liggen. Daarin ondersteunen we elkaar ook. We leren van elkaar en staan open voor feedback.

De choreografieën die we met AVIV maken, maken we meestal vanuit christelijk oogpunt. Met een bijbels perspectief dus. Daarom hebben we voor elke repetitie ook community-time met elkaar. Tijd om samen uit de bijbel te lezen en te bidden. Om te praten over wat we eigenlijk lezen. Want de bijbel is geen gemakkelijk boek. Bij het lezen of behandelen van bepaalde bijbelse onderwerpen denk ik vaak: wat vind ik hier eigenlijk van? Geloof ik zo één-op-één wat er staat geschreven? Of mag ik het ook vanuit mijn eigen perspectief zien?

Wanneer ik die laatste vraag met ‘ja’ beantwoord, zit daar weer een mooie overeenkomst tussen geloof en dans. Er wordt bij beide ruimte geboden voor eigen interpretaties.

Wanneer ik naar een dansvoorstelling kijk, kan ik mijn eigen associaties hebben bij hetgeen ik zie. Wie weet had de choreograaf van het stuk er een eigen gedachte achter, die ik er totaal niet achter kan vinden. Toch hebben we het over hetzelfde stuk, dezelfde dansers, dezelfde bewegingen. Dat wat de choreografie gevoelsmatig met je kan doen en hoe het je aan het denken kan zetten, is voor iedereen een andere beleving.

Zo is dat ook met geloven. We hebben het over hetzelfde, dezelfde God en dezelfde verhalen. Maar hoe we God en die verhalen beleven, is aan onszelf. Althans, dat is hoe ik het zie.

Hoe zien anderen dit?

Binnen AVIV hebben we het dus vaak over de combinatie dans en geloof. Maar dat we allemaal dansen en geloven, betekent niet dat iedereen er op dezelfde manier naar kijkt. Hier volgen een paar uitspraken van andere dansers binnen AVIV over hoe hun geloof hun manier van dans beleven beïnvloedt:

“Ik vind het interessant om na te denken over wat voor soort dansbewegingen oké zijn, en wat voor kleding. God heeft ons lichaam gemaakt. Dus waar ligt de grens in hoe wij bewegen? Wat voor soort muziek is oké om te gebruiken, en wat niet? Mogen we alleen christelijke muziek gebruiken of muziek waarin niet wordt gevloekt?”

“In de professionele danswereld gaat het vaak over eigen ontwikkeling, het beste uit jezelf halen, kansen pakken. Maar zet je God dan nog wel op de eerste plaats? Mag je alleen dansen voor God of ook voor jezelf?”

“Dansen is voor mij bidden met je lijf. Het mogen uitdragen en uitbeelden wat God voor mij heeft betekend en wat ik nog mag hopen dat Hij gaat doen in mijn leven.”

“God vertelt in Zijn woord (de bijbel) dat wij mogen dansen en zingen, dat we hem mogen prijzen met geluid en lichamelijke uitdrukking.”

“Ik denk dat God dans heeft gegeven als een vorm van expressie, die we ten goede mogen inzetten om anderen te inspireren.”

Zoals je ziet, zijn er best verschillende visies op dans en geloof. Kennelijk komen er dan dus verschillende vragen naar boven drijven, zoals waar de grens ligt in hoe wij bewegen, wat voor kleding we dragen en naar wat voor muziek we luisteren. Dan wordt er dus gedacht in termen van hoe het geloof je kan begrenzen in het dansen. En het is maar de vraag of dat iets positiefs of negatiefs is.

Bidden met je lichaam

Ik denk dat grenzen stellen zeker niet verkeerd is. Maar we hoeven er ook weer niet in door te slaan. Ik ben van mening dat dans een kunstvorm is waarbinnen vrijheid heel belangrijk is. Vrijheid om met dans te uiten wat je wilt. Maar wanneer er een geloofsperspectief bij komt kijken, moeten de verschillende meningen wel gerespecteerd worden.

Zo noemde een van mijn collega’s hierboven ook dat dansen gelijk staat aan bidden met je lijf. Interessant, want bidden staat gelijk aan contact hebben met God. Dat kan dus ook middels dans. Ik kan me hier wel in vinden. Want doorgaans gebeurt bidden met woorden. Maar wat als je de juiste woorden niet kunt vinden? Dan is dansen en daarmee je gevoel uitbeelden kennelijk ook een mooie manier van in contact zijn met God.

Ik geloof dat wij ons lichaam van God hebben gekregen. En dat we daarmee geweldige dingen kunnen doen, zoals dansen. Wanneer ik denk aan de combinatie dans en geloof, komt er een soort blijheid in mij naar boven. Ik zie dan de repetities bij AVIV voor me en hoe we middels dans God eren en hoe blij wij daarvan worden. Ik weet zeker dat God daar zelf ook blij van wordt.

Uniek

God heeft mij gemaakt zoals ik ben. Met mijn liefde voor dans. Met mijn autisme. Met mijn homo-zijn. En mijn christen-zijn. Ik dans omdat ik weet dat ik daar blij van word, dat anderen er blij van worden, en dat God er blij van wordt. Dit staat voor mij vast. En ik mag leren dat ook dit alles met ups en downs verloopt, zoals eigenlijk het hele leven met ups en downs verloopt. Maar ook zo heeft God het bedoeld.

Ik ben bijvoorbeeld van mening dat iedereen gewoon lekker zichzelf mag zijn. God heeft iedereen uniek gemaakt. Die verscheidenheid aan mensen vind ik zo mooi. Dat iedereen anders is, en dat dit oké is. Dus of je nu gelovig bent of niet, het is goed om te weten dat dans en geloof samen kunnen gaan. Het mooie hiervan is denk ik ook dat er binnen dans en geloof eigenlijk geen competitie bestaat. We dansen samen, zonder er een wedstrijdje van te maken.

DE JONGE DANSDOCENT

Hoera! Je bent afgestudeerd als dansdocent. En nu? In de rubriek ‘De jonge dansdocent’ lees je alles over de perikelen van een beginnend dansdocent. In 2023 is dat Tobias Monsanto, alumnus van de mbo dansopleiding aan het Nova College for Performing Arts in Haarlem. Wat komt hij tegen in het werkveld? Is hij daarop voorbereid door de opleiding? Wat zijn de successen? En de uitdagingen? Je leest het hier op Dansdocent.nu!

Lees ook...