Alessia is blij met de zonnestralen in Kaapverdië!

YOUNG DANCE PROFESSIONAL | Tijdens het vierde jaar van de opleiding Docent Dans op Codarts, kon dansjuf Alessia stage lopen in het buitenland. Moe van het grijze Hollandse weer, besloot ze om een paar maanden naar een warme plek te gaan. Na lang zoeken en een beursaanvraag kwam haar droom uit: ze ging naar Kaapverdië om een dansschool te runnen. Wil je weten hoe dat is gegaan en wat ze daarvan heeft geleerd? Dat lees je in deze blog van Alessia!

Praia, Santiago eiland

Toen ik mijn stage moest organiseren, had ik een helder idee in mijn hoofd: ik wilde een leuke ervaring hebben op een warme plek. Voor mij als Italiaanse is het Nederlandse weer soms heel erg demotiverend en ik kon het echt niet meer aan om nog een herfst te gaan beleven met regen, wind en weinig zonnestralen.

Ook keek ik er naar uit om misschien een nieuwe taal te leren en mensen met minder mogelijkheden les te geven. Ik was gewend aan de westerse manier van lesgeven en was erg nieuwsgierig hoe ons werkveld er aan de andere kant van de wereld uitzag. Ik had al een sneak peak daarvan gehad tijdens mijn studiereis naar China en wilde meer van dit soort gekke ervaringen gaan beleven.

Dus wat deed ik precies? Ik begon allerlei dansscholen op verschillende plekken te mailen: van Frans-Polynesië tot de Malediven, en van Madagaskar tot Kaapverdië. Van veel scholen heb ik nooit een reactie ontvangen, maar van eentje wel.

De eigenaresse van Escola de dança Nicole reageerde meteen op mijn berichtje. Nicole Azevedo Barros is vanaf het eerste moment super gemotiveerd geweest om mij in haar land te verwelkomen. Ik heb in haar appartement kunnen logeren en haar familie heeft me zodanig snel onder hun vleugels genomen dat ik me meteen thuis voelde.

Zo begon mijn avontuur op het eiland Santiago in Kaapverdië, waar ik twee maanden stage heb gelopen en balletlessen heb gegeven aan kinderen en jongeren van 4 tot 18 jaar.

De docent doceren

De eigenaresse, Nicole, deed in haar jeugd veel aan turnen en heeft later als amateurdanser gedanst. Ze heeft ook ooit in Brazilië gestudeerd, maar ze heeft nooit een opleiding als uitvoerend danser of als dansdocent gevolgd. Wel heeft ze een yoga certificaat in India gehaald. Ze vindt dat dans een geweldig vak is en dat het essentieel is dat ook kinderen en jongeren van een klein eiland de kans krijgen om in contact te komen met deze fantastische kunstvorm. Daarom heeft ze haar eigen dansschool in Praia in Kaapverdië, waar ze zelf is opgegroeid.

Tijdens de eerste periode, toen ik de taal (Creools) nog niet kon spreken en alleen maar aan het kijken was, zag ik dat haar lessen veel hulp nodig hadden. Ik merkte meteen dat ze een onduidelijke methode had en ik had heel veel tips voor haar, maar wilde niet respectloos zijn. Dus toen ze voor het eerst vroeg “En, hoe vond je de les? Laat het me alsjeblieft weten als je tips and tricks hebt, want ik ben blij als je me kan helpen om een betere docent te worden!”, was ik er helemaal klaar voor, met mijn notitieboek vol aantekeningen.

Ik had bijvoorbeeld genoteerd dat ik het raar vond dat de balletles met stretchen begon, terwijl we heel goed weten dat (statische) stretching voordat de les begint slecht is. Nicole schrok zich dood toen ik haar vertelde dat er veel onderzoeken zijn waaruit dit blijkt. Ze wist het oprecht niet. Ze komt zelf uit de turnwereld en daar was statisch stretchen voor de les heel normaal. Een ander ding dat mij opviel was haar stemgebruik. Ze had heel vaak hoofdpijn en de oorzaak was voor mij direct duidelijk, want tijdens het lesgeven was ze de hele tijd aan het schreeuwen! En het grappige was dat ze dat ook deed als alle leerlingen muisstil waren, maar ze merkte het zelf niet.

Toen ik haar vertelde dat ik het schreeuwen onnodig vond, moest ze lachen. “Welk schreeuwen?” zei ze. Grappig hoe we soms in ‘docent modus’ stappen en ons niet realiseren dat onze houding en stemgebruik naar automatische piloot gaan. Dit was moeilijk te veranderen en ik ben zeker dat ze hier nu zelfs nog moeite mee heeft. Tijdens de lessen bleef ik haar gewoon herinneren dat het niet nodig was om harder te praten en dat hielp. De kinderen vonden het ook fijn dat ze naar een rustige stem konden luisteren, want het bracht een onbewuste stress mee die overgedragen werd aan de leerlingen.

Ook ging ik haar helpen in de organisatie van haar lessen. Ze schreef bijna nooit iets op en elke keer verzon ze bijvoorbeeld de balletbarre opnieuw. Dit kostte natuurlijk veel tijd en het zorgde ervoor dat er geen samenhang in de les was doordat alle oefeningen los van elkaar stonden en niet voorbereidend waren voor iets anders.

Deze stage is voor mij dus een hele goede leerschool geweest, want door tips voor haar te vinden ben ikzelf ook kritischer naar mijn eigen lessen en mijn rol als docent gaan kijken. En ineens werd ik mij onder andere bewust dat ook ik soms voor niks hard ging praten.

Een andere docent tips geven is echt handig om te achterhalen wat jij belangrijk vindt in je les en ook om te zien hoe dingen soms anders kunnen. Volgens mij is geen enkele docent ooit klaar met leren. Dus als je even vastloopt, dan kan kijken naar de les van een collega nieuwe inzichten brengen! :)

Bijzondere momenten

Toen ik op een middag aan het lesgeven was, viel opeens de elektriciteit uit. Maar ik maakte me geen zorgen, want de eigenaresse gaf me een speakerbox die ik kon gebruiken voor de muziek en buiten was er nog veel zon. Dus er was (nog) geen probleem. Blijkbaar zat de hele wijk zonder stroom en kon voorlopig niemand een oplossing vinden, maar de lessen danslessen konden gewoon doorgaan. Hebben jullie ooit een balletles in het donker gegeven? Ik dus wel!

De lessen konden niet geannuleerd worden omdat de ouders hun kinderen al op de dansschool hadden achtergelaten. Het was niet mogelijk om iedereen weer te contacteren door het slechte telefoon bereik, dus ik moest iets verzinnen. En ik moest het op een rustige en vrolijke manier doen, omdat iedereens humeur was veranderd: ze waren zich ervan bewust dat, als er een blackout is, boeven vaak profiteren van de kans om huizen en mensen te beroven. Vooral de leerlingen waren doodsbang.

Dus even een recap: geen licht, de box voor de muziek deed het inmiddels ook niet meer en ik moest lesgeven aan een groep van vijftien kinderen van 9 à 10 jaar die in hun balletpakjes aan het trillen waren. Toen kwam ik op een briljant idee: allerlei zaklampen gebruiken om licht te maken en een schaduw dansles doen. De vrolijkheid die daardoor teweeg werd gebracht en de rust die we hebben kunnen creëren is niet in woorden uit te leggen, dus ik laat jullie hieronder een foto daarvan zien. Ik ga deze les nooit vergeten!

Een andere keer merkte ik dat er een paar leerlingen ontbraken toen ik moest beginnen met lesgeven. Er waren vier meiden (van ongeveer 8 à 9 jaar oud) die steeds pas twintig minuten na de start van de les binnen kwamen. Ik was boos omdat ik al vaker had gezegd dat ze op tijd moesten komen, maar dat veranderde niks. En toen kwam er een grote klap op mijn gezicht: de ouders van deze vier leerlingen hadden geen auto.

Hun school eindigde om 17:50 uur en mijn dansles begon tien minuten later al. Dus in plaats van gewoon niet te komen, kwamen ze een half uur lopend vanaf school via een heel drukke weg ZONDER stoep. En dat allemaal om MIJN les te kunnen volgen. Ik ben sindsdien nooit meer boos geworden voor deze dingen. Als iemand te laat komt in mijn les vraag ik daarom altijd eerst naar de reden ervan, want wie weet wat daarachter zit.

Somos Cabo Verde

Naast het lesgeven, heb ik ook de kans gehad om zelf te dansen. Dit alles begon met een interessant gesprek:

“Neem de taxi en vraag om naar deze wijk te gaan. Stap uit bij de grote markt en ga naar rechts bij de bakker om naar de repetities te gaan.” - “Maar welke adres precies?” - “Oh hier hebben we geen straatnamen, alleen de wijk heeft een naam.”

Ik weet niet hoe jullie zouden reageren, maar het angstzweet droop bij mij tot in m’n schoenen! Een taxi nemen, met een heel ‘do-it-yourself Portugees’ even uitleggen waar ik heen wil, en naar een plek gaan waarvan ik niet wist hoe die eruit zag is echt spannend geweest. Ik ben echt TE afhankelijk geworden van Google Maps… Herkenbaar hè?

In ieder geval ben ik uiteindelijk goed aangekomen op de bestemming en heb ik ontdekt dat iedereen daar taxi’s neemt, omdat ze nog goedkoper zijn dan de bus nemen - en veel praktischer ook!

Ik kwam aan bij een soort buitenschoolse opvang en daar was een kleine en extreem warme zaal met gewone vloertegels op de grond. Daar hebben we met z’n tienen gerepeteerd. We maakten een choreografie in de traditionele Kaapverdiaanse dans ‘Batuque’ en ‘Funaná’, die we uiteindelijk hebben getoond tijdens de jaarlijkse prijsuitreiking ‘Somos Cabo Verde’. Wat een ervaring!

De repetities waren alleen maar in het Creools (daardoor heb ik het snel geleerd). Het was ook heel grappig toen de choreografe met de andere dansers ging discussiëren, want het kwam op mij over alsof ze altijd aan het schreeuwen en vechten waren, maar het was gewoon hun normale manier van praten. Iedereen kwam altijd heel erg laat opdagen of zelfs helemaal niet, en sowieso was niemand ooit boos hierover. Je ging gewoon dansen en dans maken met wie er was en als andere dansers binnendruppelden dan ging je gewoon verder. Sommige dansers hebben we uiteindelijk wel verloren, maar het is toch gelukt om iets moois in elkaar te zetten.

De laatste lessen voor de voorstelling kwamen de dansers wel steeds allemaal (nog steeds niet op tijd, maar dat is een detail) en toen gebeurde het leukste van alles: vier stevige vrouwen met rare instrumenten in de handen kwamen de kleine zaal binnen en begonnen voor ons te spelen. Ik had voor dat moment nog niet begrepen hoe de dansbewegingen precies waren en hoe ze precies op muziek moesten gaan, maar toen deze vrouwen begonnen te spelen het was meteen duidelijk.

Veel onduidelijkheden, gemiste repetities en rare organisaties later, waren we er klaar voor. We hadden ook traditionele handgemaakte kostuums gekregen van een lieve kleermaker. Somos Cabo Verde is op tv gegaan en ook mijn ouders hebben het via een live stream vanuit Italië kunnen volgen. Zelfs ondanks de stroomstoring die het hele festival gedurende een kwartier heeft onderbroken omdat het hotel waar we gingen optreden ineens geen stroom meer had.

Als je ook graag dit bijzondere optreden wil bekijken en een beetje Creools wil luisteren, bekijk dan onderstaand filmpje (de dans begint om 3:18, na het introfilmpje en spoken word).

En fin…

Ik heb zoveel dingen meegemaakt… van eindelijk mijn november verjaardag vieren op het strand, het rare dialect begrijpen, tot het eten van de beste chocoladetaart van een kaapverdiaanse oma.

Maar ik heb door dit avontuur vooral twee grote lessen geleerd. Allereerst: nooit vooroordelen hebben over je leerlingen als er iets onverwachts gebeurt. Soms is het een stom excuus, maar het kan ook een cultuurverschil zijn die niet bedoeld is om respectloos te zijn.

En ten tweede: als je graag ergens naartoe wil gaan, maar je bent bang, ga er dan toch voor! Ik vind dat berouw hebben veel slechter is dan even je moed verzamelen en de sprong te wagen. Het is ongelooflijk wat er allemaal kan gebeuren ;)

Een foto van het strand Tarrafal, waar ik aangekomen ben in een minivan die alleen maar vertrok als er genoeg mensen instapten… Ik heb dus geluk gehad dat ik uiteindelijk deze foto heb kunnen maken

YOUNG DANCE PROFESSIONAL

Hoera! Je bent afgestudeerd als dansdocent. En nu? In de rubriek ‘Young Dance Professional’ lees je alles over de perikelen van een jonge dansdocent. Wat komt ze tegen in het werkveld? Is ze daarop voorbereid door de opleiding? Wat zijn de successen? En de uitdagingen? Onze redacteur deelt haar ervaringen en nodigt je uit om mee te denken en je eigen ervaringen te delen. Je staat er niet alleen voor!

De reizende dansdocent deel 4: Kaapverdië