Klachten: hoe zorg je dat je er niet wakker van ligt?

YOUNG DANCE PROFESSIONAL | Dansdocent Alessia Crema is een heel empathisch mens. Empathie is een belangrijke eigenschap als docent, maar het kan ook nadelig zijn. Dit wordt namelijk vervelend als ze deze gevoelens mee naar huis neemt. Vooral als iemand een klacht heeft ingediend... Wat is er precies gebeurd en hoe heeft ze de situatie afgehandeld? Dat lees je in deze blog van de jonge dansdocent Alessia Crema!

“Alessia, we moeten praten”

Het was een normale dag. Ik was bezig met mijn danslessen voorbereiden. Ineens krijg ik een mail van mijn baas: “Alessia, heb je tijd vandaag? We moeten praten”. Ook al zouden waarschijnlijk de meeste mensen na deze woorden in paniek raken, bleef ik helemaal rustig. Ik dacht dat hij iets wilde regelen voor extra groepen die ik zou moeten overnemen. Fout. Ik belde meteen en kreeg te horen dat er een klacht binnengekomen was bij de directie. Een balletgroep die ik lesgeef had een gezamenlijke mail gestuurd met heftige beschuldigingen over mij.

Een beetje achtergrond voor jullie: Ik was sinds drie maanden een groep pubers aan het lesgeven en vond ze oprecht heel leuk. Ik zag in elke les veel vooruitgang en was heel trots op hen. Blijkbaar was dit enthousiasme alleen van mijn kant. In de mail van de leerlingen stond dat ze niet gewend waren aan mijn lesgeefmethode en dat ik deed alsof ik wilde dat iedereen een professionele ballerina zou worden. Ze vonden mijn gedrag raar, want ze dachten dat ik met mijn grapjes de leerlingen aan het uitlachen was. De mail ging door met dit soort beschuldigingen met aan het einde een grote “We missen onze oude docent!”

Ik was sprakeloos. Was het een grapje?! Was dit een van die tv-shows waar ze grote grappen organiseren om te kijken hoe mensen reageren? Het voelde oprecht als een mes in mijn rug. Ik dacht dat ik een lieve en vriendelijke docent was, altijd open voor communicatie en bereid om problemen op te lossen. Ik dacht dat mijn leerlingen zich veilig voelden bij mij en dat ze zich ervan bewust waren dat ze altijd naar mij konden komen voor elk probleem. Niet dus.

Ik had zoveel vragen in mijn hoofd! Waarom voelden mijn leerlingen zich zo slecht dat ze meteen naar de directie gingen om te klagen? Waarom waren ze niet even aan het einde van de dansles naar mij toe gekomen om dat samen te bespreken? Waarom is iedereen dapper achter een laptop, maar durft niemand iets in het echt te zeggen? Was ik onbewust mijn oude strenge balletdocent geworden (zie vorige blog) die de kleine Alessia huilend naar huis stuurde?

Zo begon de stomme reis naar zelftwijfelland.

Pubers, wat een leeftijd!

Je hoort het bij elke docent in het voortgezet onderwijs. Pubers zijn een moeilijke doelgroep! Maar waarom dan? In het interessante boek van Frank C. Verhulst (2017), De ontwikkeling van het kind, staat duidelijk beschreven dat ze onzeker zijn: “Tussen de 20 en 30 procent van de meisjes en rond de 10 procent van de jongens in de leeftijd van 11 tot 18 geeft aan zich ongelukkig, verdrietig of gedeprimeerd te voelen”. Deze doelgroep ontwikkelt met de tijd respect en begrip voor elkaar, maar dat gebeurt helaas niet zonder de nodige conflicten.

In het hoofdstuk over adolescentie gaat het over het feit dat deze doelgroep het gevoel heeft in het centrum te staan van ieders aandacht. Het gevolg hiervan is dat ze zich onveilig voelen, vooral als ze in de spotlight worden gezet. Ze maken zich zorgen over wat anderen van hen vinden. Meestal hebben ze de behoefte om zich terug te trekken van de vaak verbeelde kritiek en beoordeling van hun persoon. Een andere reactie op deze onzekerheid is bijvoorbeeld opvallend gedrag en/of zorgen dat het uiterlijk opvalt.

Een ander bijzonder kenmerk van pubers is dat ze zich een meer gelijkwaardige ouder-kind relatie wensen. Daarom is het noodzakelijk dat de ouders stoppen met grenzen stellen op autoritaire, eenzijdig eisende manier en beginnen hen te ondersteunen door te overleggen en door commentaar te geven. Dat betekent niet dat de kinderen geen grenzen meer moeten hebben. Warmte, steun, maar ook duidelijke controle op het gedrag van het kind, is verbonden met een gunstig verloop van de ontwikkeling van deze bijzonder doelgroep. Te grote toegeeflijkheid enerzijds of een te harde en agressieve houding anderzijds is niet gunstig.

Dit beantwoordt natuurlijk veel van mijn vragen! Mijn humor tijdens de lessen wordt waarschijnlijk gewoon fout begrepen, omdat ze extreem onzeker zijn van zichzelf en daardoor dachten ze vast dat ik hen aan het uitlachen was. Hetzelfde geldt voor correcties. Zij hebben die misschien geïnterpreteerd als ‘de docent wil dat we allemaal professionele ballerina’s worden’ en snappen niet dat ik correcties blijf geven omdat ik wil dat ze gezondere lichamen ontwikkelen. Het maakt mij niet uit wat ze willen worden. Maar ik heb hun lichaamsontwikkeling in mijn handen tijdens dat ene uurtje per week en ik ga niet stilzitten als ik zie dat iemand altijd krom staat. Of wanneer iemand altijd de les onderbreekt omdat ze aandacht willen en hun eigen tijd, die van de andere leerlingen en die van mij komen verspillen.

De laatste eye-opener is dat ze natuurlijk in een compleet transformatieproces inzitten, dat al moeilijk genoeg is ook zonder dat de hele wereld in een pandemie zit. De wisseling van balletdocent was echt ‘het laatste stro dat de rug van de kameel brak’.

Wat is de ideale dansdocent volgens jongeren? Dat lees je in dit artikel van dansdocent Noa Tielens.

Van een mug een olifant maken

Ondanks dat ik deze doelgroep tijdens mijn opleiding goed had bestudeerd, voelde ik me toch helemaal slecht na deze klacht. Het is moeilijk om uit te leggen, maar het was alsof ik in tweeën was gedeeld. De rationele kant dacht aan het feit dat het makkelijk op te lossen was, dat het waarschijnlijk niet helemaal aan mij lag, dat deze leeftijd gewoon moeilijk is en dat ik me absoluut niet kon laten raken door wat er gebeurd was.

De emotionele kant was erg geraakt. Ik kon niet stoppen met aan de situatie denken, namelijk gedurende de dag én de nacht. Ik heb zelfs nachtmerries gehad! Ik voelde me zo schuldig dat mijn leerlingen zich op deze manier voelden vanwege mijn gedrag dat ik geen rust kon vinden in mijn hoofd. Wat belachelijk, bedenk ik me nu. Zeker is het een goed teken dat ik de mening van mijn leerlingen waardeer, maar het kan niet oké zijn dat ik zo’n klein issue zo groot heb laten worden in mijn hoofd.

Ik schaamde me ook en was bang dat deze e-mail grotere problemen met zich mee zou brengen, zoals mijn baan verliezen. Gelukkig heb ik veel ondersteuning van mijn collega’s gekregen om deze situatie op te lossen. Oude klasgenoten van Codarts en ook collega’s van deze school hebben me berichtjes gestuurd of gebeld om mij te laten weten dat het ook hen ooit is overkomen. Ik ben dus niet de enige docent die met dit soort problemen te maken krijgt. Iedereen was heel lief en probeerde mij te laten begrijpen dat het niet per se aan mij lag en dat ik niet mijn hele leven om dit probleem kon laten draaien.

Nu dat ik eraan terugdenk, moet ik een beetje lachen over het grote drama dat ik helemaal in mijn eentje heb gecreëerd.

Het gesprek

COMMUNICATIE, COMMUNICATIE, COMMUNICATIE! Een groot motto dat Marijke van Velzen, een fantastische docent op Codarts, ons heeft geleerd. Nadat ik de klacht had ontvangen, ging ik de volgende dansles gewoon met mijn leerlingen zitten en heb ik hen de kans gegeven om uit te leggen wat er aan de hand was. Na een half uurtje was het duidelijk: ze misten gewoon hun oude dansdocent!

Het was een moeilijke periode voor hen geweest, want tijdens de lockdown zijn de lessen ineens gestopt en zijn ze ook niet online verder gegaan. Daarnaast is de docent die ze sinds jaren al kenden weggegaan en was het heel moeilijk geweest - vooral voor sommigen - om aan een nieuwe docent (mij) te wennen. Een nieuwe docent betekent soms nieuwe leermethodes, nieuwe inhoud en structuur van de les, nieuwe benadering en natuurlijk nieuw karakter! Dat was gewoon te veel en de mail naar de directie te sturen was hun verzoek om hulp. Na ons gesprek voelde iedereen zich veel beter en alle leerlingen hadden ook veel positieve dingen over mij als docent vertelt. Het is dus uiteindelijk allemaal goed gekomen.

Ik was aan het begin verdrietig en boos van binnen, maar aan de buitenkant heb ik geprobeerd dat niet te laten zien en rustig te handelen, want ik wilde dat ze zich bewust werden van verschillende dingen. Ik heb heel eerlijk verteld hoe ik me heb gevoeld. Dat ze me pijn hadden gedaan door de mail naar de directie te sturen in plaats van met mij dingen te bespreken, en dat deze situatie ook slechtere effecten had kunnen veroorzaken. Ik was nieuw bij die dansschool en had ook een slechte reputatie kunnen hebben bij mijn collega’s en mijn baan kunnen verliezen.

Dat was natuurlijk niet het geval, maar ik wilde ze bewust maken van het effect van zich achter een laptop te verstoppen. Gelukkig ben ik geen kwetsbare puber. Stel dat zoiets gebeurt met hun klasgenoot met pesten op social media? Dat was een grote klap in het gezicht van sommige leerlingen. Gelukkig hebben ze meteen mijn punt begrepen en hebben ze hun excuses aangeboden.

Zelfvertrouwen

Ik moet een groot dankwoord aan mijn collega’s richten. Met hen praten is echt therapeutisch geweest. Iedereen wordt diep geraakt door een klacht, maar het is belangrijk dicht bij jezelf te blijven en niet in paniek te raken.

Als ik een bachelor als Docent Dans heb gekregen, betekent het dat ik goed kan lesgeven. Dus ik moet me niet te veel laten beïnvloeden door de meningen van andere mensen. Zeker, ik kan veel van mijn leerlingen leren en dat is waar ik altijd open voor sta. Maar dag en nacht blijven worstelen met een situatie dat makkelijk op te lossen is, is gewoon niet gezond.

Ik ben uiteindelijk blij dat dit allemaal gebeurd is. Het heeft me eraan herinnerd hoe belangrijk mijn integriteit en zelfvertrouwen zijn. Wij dansdocenten zijn gewend voor een groep stevig in onze schoenen te staan, maar aan de andere andere kant is het ook oké kwetsbaar te zijn. We zijn ook gewoon mensen.

Heb jij ook ooit met een klacht te maken gehad? Hoe heb je het opgelost? Laat het mij hieronder weten!

Bronnen

Verhulst, F. C. (2017). De ontwikkeling van het kind (10de editie). Assen, Nederland: Koninklijke Van Gorcum.

YOUNG DANCE PROFESSIONAL

Hoera! Je bent afgestudeerd als dansdocent. En nu? In de rubriek ‘Young Dance Professional’ lees je alles over de perikelen van een jonge dansdocent. Wat komt ze tegen in het werkveld? Is ze daarop voorbereid door de opleiding? Wat zijn de successen? En de uitdagingen? Onze redacteur deelt haar ervaringen en nodigt je uit om mee te denken en je eigen ervaringen te delen. Je staat er niet alleen voor!