De reizende dansdocent deel 5: Schotland
Alessia Crema. Fotogaaf: Jacqueline de Kuijper.
YOUNG DANCE PROFESSIONAL | Dansjuf Alessia is niet alleen in China, Oostenrijk, en Kaapverdië geweest, ook in Schotland heeft ze gedanst! Daar kon ze stage lopen bij twee verschillende dansgezelschappen: Fabula Collective en Scottish Dance Theatre. Zo beleefde ze allerlei bijzondere avonturen, zoals een voorstelling dansen op een piepklein eiland. Hoe dat is gegaan lees je allemaal in deze blog van Alessia!
Tijd om te experimenteren
Tijdens mijn vierde jaar op Codarts Rotterdam hadden mijn klasgenoten en ik zes maanden de tijd om stage te lopen. De invulling kon je helemaal zelf kiezen.
De opleiding was gebaseerd op vijf pijlers: dansdocent, danser, maker, ondernemer en onderzoeker. Ik had al best veel ervaring als docent, ik vond maken niet zo mijn ding, ik ging mijn scriptie schrijven (dat vond ik wel onderzoek genoeg) en ik moest al heel veel dingen regelen als beginnend ondernemer. Wat ik wel nog wilde uittesten was het danser zijn. Ik danste al sinds mijn vierde levensjaar, maar ik had nog nooit bij een dansgezelschap gedanst. Daarom wilde ik dit via een stage doen.
Helaas was dat helemaal niet makkelijk! Als je van een opleiding Docent Dans komt, krijg je een soort doorzichtige stempel op je hoofd waardoor je minder makkelijk toegang vindt tot de professionele uitvoerende danswereld. Misschien is dat omdat ze denken dat we niet ‘goed’ genoeg zijn? Of omdat ze voorrang willen geven aan wie echt voor uitvoerend danser heeft gestudeerd? Ik vind eigenlijk dat je niet per se een goede danser bent ook al heb je een uitvoerende dansopleiding gevolgd. En hetzelfde geldt voor docenten: alleen omdat je de opleiding hebt gevolgd, betekent dat nog niet dat je automatisch een goede docent bent.
Hoe moeilijk het ook was, ik heb toch een manier kunnen vinden om ervaring op te doen als professioneel danseres. En uiteindelijk heb ik niet bij één, maar zelfs bij twee beroemde dansgezelschappen - in Schotland! - stage gelopen: Fabula Collective en Scottish Dance Theatre. Dit is me gelukt door enthousiasme te tonen, contacten warm te houden en mezelf uit te nodigen… Ik heb gewoon gevraagd of ik stage mocht komen lopen bij choreografen die ik gaaf vond - en dat mocht!
Fabula Collective
Tijdens een masterclass in Italië durfde ik James Pett en Travis Clausen-Knight, voormalige dansers van de Company Wayne McGregor, te vragen of ik bij hun nieuwe gezelschap (Fabula Collective) stage kon lopen. Ze zouden in Schotland een residentie van twee weken hebben waar ze een stuk gingen maken. Na een interessant gesprek kreeg ik te horen dat ze inderdaad op zoek waren naar stagiaires en dat ik hiervoor was aangenomen. Wat vet!
Tijdens mijn residentie in Inverness bij Fabula Collective heb ik heel veel geleerd en ontzettend veel plezier gehad. Elke dag volgde ik lessen met het dansgezelschap, lessen die ook open waren voor amateurdansers uit Inverness. Dat was trouwens ook de deal van de residentie bij Eden Court Theatre: het gezelschap hoefde de studio niet betalen, als ze maar workshops en masterclasses aangeboden aan de inwoners van Inverness en omstreken. We deden een dag ballet met Travis Clausen-Knight, de volgende dag modern met James Pett, enzovoort. Er was altijd een leuke en gezellige sfeer bij de danslessen en het was geweldig om te zien dat de professionele dansers de amateurdansers ondersteunden en inspireerden.
Daarna maakten we de rest van de dag (soms wel acht uur lang!) intensieve maakprocessen door. Het leuke daarvan was dat Travis (de choreograaf) ons altijd bij het maakproces betrokken heeft, ook al was ik een stagiaire (samen met twee andere meiden) en maakte ik geen deel uit van de eindchoreografie. Ik heb hiervan geleerd hoe Travis gewend was om te werken. Dat vond ik heel tof omdat hij veel voor Wayne McGregor had gedanst en zijn maak- en doceerstijl over had genomen. Het was zo leuk, maar ook zo heftig!
Bijvoorbeeld: Travis ging op muziek improviseren en wij moesten hem meteen nadoen én hem gelijk daarna alles laten zien wat hij net gedaan had. Je zou denken dat het makkelijk was met drie of vier bewegingen achter elkaar, toch? Nou, het probleem was dat hij soms wel een minuut lang ging bewegen en wij moesten (ongeveer) alles kunnen reproduceren! Sommige dagen gingen we allemaal naar huis met enorme hoofdpijn, naast heel veel spierpijn.
Daarna ging hij bepaalde bewegingen vastzetten en tussen de bewegingen verbindingen maken. We werkten ook met attributen, namelijk met lange stokken, en het was zo leuk om daarmee te experimenteren! We kregen verschillende taken, zoals: hoe vind je een manier om door veel bewegende stokken te komen zonder ze aan te raken? En daarna: hoe kan je dansen alsof de stokken er zijn en jou beperken terwijl er in het echt helemaal niks voor je? Na twee weken repetitie stond de choreografie (bijna) helemaal vast.
In Inverness heb ik ook de kans gehad om samen met James Pett les te geven en een stuk voor jonge talenten te maken. Aan het einde van de week hebben we deze op het toneel van Eden Court getoond, plus de gemaakte choreografie van Fabula Collective, plus wat ik en de stagiaires hadden gemaakt. ZO een leuke kans!
Scottish Dance Theatre
Ik had het eerder over netwerk, toch? Nou, zonder dat had ik nooit de kans gehad om bij het Scottish Dance Theatre (SDT) stage te lopen. Op Codarts kregen we gedurende een week een gastdocent uit Schotland. Dat was Joan Clevillé. Na de les bleef ik even kletsen met hem over de ideeën die ik had voor mijn externe stage en hij gaf mij zijn e-mailadres om in contact te blijven. Little did I know dat hij precies een maand later de nieuwe artistiek directeur van SDT zou worden en ik een stage bij hen aangeboden zou krijgen!
Dus ja, ik kreeg veel te puzzelen dat semester (als je de andere gedeelten van ‘De reizende dansdocent’ hebt gelezen weet je wat ik bedoel). Het leuke was dat, aangezien ik twee weken naar Inverness moest met Fabula Collective, ik gelijk daarna naar Dundee kon doorreizen om nog eens twee weken met SDT te dansen. Dus uiteindelijk verbleef ik een volle maand in Schotland, met voldoende tijd om te dansen, maken, lesgeven en ook natuurlijk om de geweldige omgeving te ontdekken. Een droom!
Sommige dingen die ik in Dundee deed waren te vergelijken met Inverness. We hadden dansles in de ochtend en daarna repetities en maakprocessen. Alleen, bij SDT kon ik niet echt met de maakprocessen meedoen. Wel mocht ik blijven kijken of achterin de dansstudio af en toe sommige stukken zelf instuderen. Omdat de choreografieën al af waren was het een beetje moeilijk om mij erbij te betrekken. Dat was jammer.
Wat ik wel ontzettend leuk vond tijdens mijn stage met SDT was de Rural Tour. We reden vier dagen lang rond in twee busjes door de geweldige natuurgebieden van Schotland en kwamen aan in Ardrishaig en Easdale Island om de voorstelling Looping: Scotland Overdub te dansen. Deze bijzondere voorstelling was deel van SDT’s visie: dans moet toegankelijk zijn voor iedereen. Dus niet alleen maar voor mensen die in de stad wonen, vandaar de naam ‘Rural Tour’. Looping: Scotland Overdub is een voorstelling met gekke lichten en een live dj waarin de dansers verschillende politieke verhalen verbeelden en het publiek motiveren om mee te doen. Het resultaat? Een mooi feestje in the middle of nowhere met geweldige mensen.
Ik bleef vooral verbaasd over Easdale Island, een mini eiland van 0,25 km² met (in de zomer) slechts 59 inwoners. SDT moest optreden in de Easdale Island Community Hall. Een schattig gebouw van steen en hout met een ‘heel handige’ paal in het midden van de zaal. We kwamen daar aan, bereidden alles voor, volgden een dansles om warm te worden en vervolgens gingen de dansers zich klaarmaken voor de voorstelling. Er was alleen één probleem… Toen het moment daar was om de voorstelling te beginnen was er NIEMAND! Waarom? Nou, zoals ik zei: het is een eiland en je kunt er alleen komen met de boot. Natuurlijk was het die avond aan het stormen, dus het kleine publiek dat wilde komen kijken kon het water niet oversteken! Ongelooflijk!
Kort daarna arriveerden er twee mensen, dus het gezelschap besloot om nog eventjes te wachten op de volgende boot. Een half uurtje later kwamen er nog twee mensen binnen en konden we starten. Tijdens de voorstelling druppelden er steeds meer mensen binnen, die letterlijk ook zelf aan het druppelen waren. Over motivatie gesproken! Als wij in de stad even een tram of trein moeten nemen om een voorstelling te bekijken zijn wij soms misschien al te lui, maar stel je eens voor dat het stormt en je voor een voorstelling op een boot (zonder afdak natuurlijk!) naar een donker eiland moet gaan… Wow!
De vrede en stilte van Easdale Island ga ik echt nooit vergeten en ik ben zo dankbaar dat ik dit avontuur mocht beleven met een geweldig gezelschap dat mij heeft geaccepteerd alsof ik één van hen was.
Wat was het resultaat van mijn experiment?
Ik vond mijn tijd met die twee dansgezelschappen super leuk, want ik heb veel geleerd en heb nieuwe inzichten over mijn rol als danser, docent en ook maker gekregen.
Door deze stages merkte ik toch dat ik niet als uitvoerend danser zou kunnen werken na mijn afstuderen. Tenminste, niet op dit niveau. Ik vind mezelf absoluut geen slechte danseres. Integendeel, ik vind dat ik juist super veel ben gegroeid en dat ik dat nog aan het doen ben. Maar aan de andere kant heb ik ook mijn oog getraind met al die dansers die ik ooit op toneel heb zien dansen en ben ik me er van bewust dat ik bijvoorbeeld nooit een prima ballerina voor het American Ballet Theatre zal zijn, of dat ik echt niet voor Nederlands Dans Theater zal dansen. Een bittere pil om door te slikken, maar het is okay! Dat ik niet op die niveaus ga komen wil nog niet zeggen dat ik mijn dansdroom voor een kantoorbaan moet inruilen. Ik kan sowieso blijven lesgeven en daarnaast bij verschillende projecten als uitvoerende danser actief zijn, zoals nu bij De Dutch Don’t Dance Division. Daar word ik ook blij van!
Dus, mijn advies aan jou is: ga trainen, doe je best om beter te worden, probeer verschillende stijlen, docenten, scholen en academies. Ga audities doen, en blijf doorzetten als dit echt is wat je graag wil doen, zelfs na de twintigste ‘nee’. Of je kiest om zelf aan de slag te gaan als danser en docent, onafhankelijk van het feit of je al dan niet gekoppeld bent aan een beroemd gezelschap… WHATEVER! Maakt het jou blij? Doe het dan gewoon!
YOUNG DANCE PROFESSIONAL
Hoera! Je bent afgestudeerd als dansdocent. En nu? In de rubriek ‘Young Dance Professional’ lees je alles over de perikelen van een jonge dansdocent. Wat komt ze tegen in het werkveld? Is ze daarop voorbereid door de opleiding? Wat zijn de successen? En de uitdagingen? Onze redacteur deelt haar ervaringen en nodigt je uit om mee te denken en je eigen ervaringen te delen. Je staat er niet alleen voor!
Alessia Crema
Alessia Crema is redacteur Young Dance Professional. Ze studeerde in 2020 af aan de opleiding Docent Dans van Codarts Rotterdam. Ze groeide op in Italië en spreekt vijf talen. Ze heeft als danseres en dansdocent gewerkt in Oostenrijk, Kaapverdië, Schotland, China en natuurlijk Italië. Momenteel geeft ze les in ballet en moderne dans bij verschillende dansscholen in Rotterdam en Den Haag. In haar vrije tijd kookt ze graag en zorgt ze voor de honden in het lokale dierenasiel. Voor Dansdocent.nu schrijft ze over haar leven als jonge dansdocent en deelt ze haar bloopers en successen.