Dans is grenzeloos, maar dansers worden begrensd: visa, paspoorten en grenswachten

YOUNG DANCE PROFESSIONAL | Danser en maker Ilja kent Marokko inmiddels goed, want ze woont er al een tijdje. Maar in Casablanca, de danshoofdstad, is ze nog nooit eerder geweest. Wanneer daar een hedendaags dansfestival wordt georganiseerd, grijpt ze haar kans. Echt warm is haar welkom niet: op de eerste dag van het festival wordt haar tas met telefoon en paspoort gestolen! Dat in combinatie met de aangrijpende voorstellingen, confronteert haar met internationale grenzen en mogelijkheden. Van zichzelf, maar ook die van haar Marokkaanse vrienden. 

ONLY14

Ik knipper met mijn ogen en bijt op mijn lip, maar dan bedenk ik me: deze prachtige dansers, mijn vrienden, mogen best zien wat hun voorstelling met me doet. Ik voel hoe het traantje dat over mijn wang rolt weerkaatst in de spotlight en heb het idee dat Ismael me ziet. Ik hoop het. Zijn krachtige bewegingen halen me voor het eerst sinds deze hele dag uit mijn hoofd en verbinden me met mijn gevoel. 

Ik kijk hoe twee jonge mannen schreeuwen in stilte, met elke vezel in hun lijf. Onder hen op de grond liggen allerlei kledingstukken, die door onzichtbare touwtjes van de ene kant van het podium naar de andere worden getrokken. De mannen maken golvende bewegingen en ik begrijp: dit is de zee. Die kledingstukken, dat zijn de aangespoelde dromen van de ontelbare mensen die hun leven waagden naar ‘de overkant’. Zij die in bootjes stappen naar het Europese continent, slechts 14 kilometer verderop. 

Op heldere dagen kun je vanuit Tanger, mijn woonplaats, Spanje zien liggen. Soms kun je zelfs de windmolens tellen. Vandaar dat de choreografie waar ik nu naar kijk de titel heeft: Only14. De maker is Mehdi Dakhan, een jonge choreograaf uit Tanger. Hij heeft met zijn eigen ogen gezien hoe dichtbij en tegelijk ver weg Spanje is voor de gemiddelde Afrikaan. Hij ziet al van kinds af aan regelmatig bootjes met wanhopige migranten die worden teruggehaald door de marine. Het zijn vaak niet alleen de dromen, die aanspoelen. 

Ik zie hoe deze dansers, mijn vrienden, zich verzetten, duwen en trekken, reiken en toch terugdeinzen. Elkaar meenemen en dan weer tegenhouden. Ze willen niet weg uit Marokko, ze willen hun land niet achterlaten. Maar wat moeten ze doen, als ze al heel hun leven van iedereen horen krijgen dat alle kansen in Europa liggen? En als voor Europese compagnies werken de enige manier is om rond te komen als danser? Als dat al lukt. 

Mijn nieuwe vriendin Zineb zit al een half jaar zonder werk omdat haar visum niet werd verlengd. Daardoor kon ze niet mee op de Franse tournee van de voorstelling waar ze een jaar lang veel energie in had gestopt. 

Op het podium voor me kronkelt Ismael zich in allerlei bochten. Hij zit vastgebonden aan een waslijn vol Marokkaanse kledingstukken. Terwijl ik elke spier kan zien trillen, dringt het besef tot me door… Het meest waardevolle bezit dat ik ooit zal hebben is geen dure laptop of camera, niet het huis of de auto die ik later misschien kan kopen. Mijn meest waardevolle bezit is mijn Nederlandse paspoort. 

En juist mijn paspoort is nu gestolen, doordat ik er even niet op lette. 

Wil je verder lezen? Log dan in!


YOUNG DANCE PROFESSIONAL

Hoera! Je bent afgestudeerd als dansdocent. En nu?! Er gaat een nieuwe wereld voor je open. Je hebt al lang door dat de danswereld oneindig veel rollen en werkvormen kent. Maar welke past het beste bij jou? Onze Young Dance Professional laat zien dat je het allemaal niet meteen hoeft te weten. Dit jaar vertelt Ilja Geelen hoe zij op eigen tempo dans herontdekt zonder de regels van een opleiding. Al dansend, docerend, makend, ondernemend en onderzoekend reist ze naar onder andere Frankrijk en Marokko. Daarvoor verbreedt zij letterlijk haar horizon.

Ilja Geelen

Ilja Geelen is redacteur ‘Young Dance Professional’ voor 2022. Zij studeerde in 2019 af aan de bacheloropleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Daarna volgde ze de master Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, waarvan ze in 2021 is afgestudeerd. Na wat allround lesgeefervaring tijdens haar masterstudie, richt ze zich nu vooral op sociaal-artistieke projecten waarin dans, educatie en antropologie samensmelten. Op dit moment doet zij dat in Marokko. Voor Dansdocent.nu doet ze verslag over haar ervaringen in dit land, dat haar nog elke dag verbaast.