Laban’s 8 Efforts: dynamische kwaliteiten in een les dansexpressie voor kinderen

MUZIEK & LESMATERIAAL | Heb je ook wel eens moeite om het element ‘kracht’ te oefenen met kinderen? Want hoe maak je nou duidelijk wat het effect hiervan is op je bewegingen? In dit lesplan legt dansdocent Rimke Saan uit hoe je dit kunt verduidelijken door de 8 Efforts van Laban bewust in te zetten. Na deze dansles flikken, stoten en wringen je leerlingen door de zaal. En wie weet vragen ze je straks nog: ‘Juf, doe je die armbeweging deppend of eerder stotend?’

Dynamische kwaliteiten

Al lezend in het boek Body, Mind & Spirit in Action (2003) van de Amerikaanse danspedagoog Patricia Reedy, liep ik tegen een rijtje woorden aan dat ik al een tijdje niet meer had gezien:. de ‘8 Efforts’ van Rudolf Laban. Dat zijn: zweven, duwen, hakken, slaan, deppen, flikken, glijden en wringen. Volgens het boek geeft deze theorie mij als dansexpressie-docent extra woordenschat om kinderen creatief te stimuleren.

Deze kwaliteiten hebben we ook op de dansacademie geoefend in een les dansimprovisatie. Ik kan me nog herinneren hoe er toen een wereld voor me open ging. Want ik had nog nooit van de 8 Efforts gehoord. Deze acht bewegingskwaliteiten zijn allemaal een mix van tijd, kracht en ruimte, maar steeds in een andere combinatie.

Natuurlijk had ik wel door dat je elke beweging met een bepaalde kracht, tijd en ruimte kon uitvoeren. Zeker bij het maken van choreografieën dachten ik en mijn klasgenoten hier veel over na. Een armbeweging met veel kracht en een duidelijk richting. Of soms juist een draai, heel licht en zonder vorm. Maar pas toen we de dynamische kwaliteiten van Laban in de les behandelden, viel het kwartje dat je beweging op deze manier kan analyseren en verschillende kwaliteiten een naam kan geven.

Ik kan sindsdien heel bewust kijken naar mijn bewegingen en bedenken welke kwaliteiten ik gebruik en daar meer variatie in aanbrengen - of juist niet. En doordat ik er sindsdien ook in woorden uitdrukking aan kan geven, kan ik die kennis ook makkelijker overdragen aan mijn leerlingen bij het geven van danslessen.

Les dansexpressie met ninja’s en astronauten

Toen ik vorig jaar met mijn basisschoolleerlingen het element kracht oefenende, had ik allerlei plaatjes uitgeprint die voor mij een bepaalde inzet van kracht uitlokten. Zo had ik een ninja, waarbij leerlingen explosief en gericht slagen en trappen moesten geven in de ruimte. Er was een astronaut die in een steady tempo zonder tegendruk door de ruimte kon vloeien. En ik had een plas met modder waar kinderen zichzelf met veel moeite doorheen moesten wringen.

Eigenlijk was ik dus die 8 Efforts van Laban aan het behandelen, zonder dat ik dat bewust door had. Die kennis was namelijk inmiddels alweer een beetje weggezakt…

Nu ik ze weer ben tegengekomen in Body, Mind & Spirit in Action deel ik graag mijn lesplan met jullie, maar dan nu beter uitgewerkt aan de hand van Rudolf Laban’s theorie over beweging. Want zijn 8 Efforts zijn heel geschikt om het danselement kracht te oefenen. Het is een energie die je voelt in je lichaam en die de manier waarop je danst beïnvloedt. Bijvoorbeeld: als je heel zwaar beweegt, alsof je door de modder moet, ga je automatisch langzamer.

…

Benieuwd naar het lesplan? Log dan in!

Inloggen

Lid worden

MUZIEK & LESMATERIAAL - KINDEREN

Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les is een hels karwij. Wie kent er nog een leuk liedje over de winter? Of over vlinders? Leeuwen? Bijen? En welke oefening doen we daar bij? Help! Onze redacteur Muziek & Lesmateriaal schrijft artikelen met oefeningen en lesplannen voor danslessen voor kinderen. Deze worden vergezeld van muzieksuggesties, zodat jullie nooit meer lang hoeven te zoeken naar een geschikt muzieknummer!

Bekijk ook...