Train de fijne motoriek van kleuters in deze dansles vol stippen en strepen
Beeld: Getty/bewerking studio V. Bron: De Volkskrant.
WERKPLEZIER EN DIDACTIEK I Saskia Sap neemt kleuters graag mee in de wereld van de schilderkunst. Want in danslessen kun je heel goed andere kunstvormen gebruiken! In dit lesplan deelt zij haar ideeën voor leuke oefeningen en geeft daar muziektips bij. De leerdoelen waaraan gewerkt wordt, zijn onder andere het laten zien van verschillende bewegingskwaliteiten en zichzelf durven presenteren voor de groep. Ook werken de kinderen ongemerkt aan hun grove en fijne motoriek, wat kan helpen bij het leren lezen en schrijven.
De stippen van Yayoi Kusama
Toen ik een paar jaar geleden naar een tentoonstelling ging van de Japanse kunstenaar Yayoi Kusama, werd ik meteen gegrepen door de explosie aan kleuren en de originele manier waarop zij de werkelijkheid verbeeldt. Omdat zij een obsessie heeft met stippen, zag ik mogelijkheden om hier iets mee te doen in mijn lessen kleuterdans. Kleuters houden namelijk van stippen, denk maar aan hun liefde voor paddenstoelen en voor lieveheersbeestjes!
Ik nam na de tentoonstelling het kinderboek From here to infinity mee naar huis en gebruikte het als inspiratiebron voor mijn kleuterles. Dat boek gaat over Yayoi's leven en haar schilderijen.
Wil je nog meer weten over het leven en werk van Kusama? Lees dan haar autobiografie, dit Engelstalige stripboek over haar leven, of dit artikel in De Volkskrant. Of bekijk deze aflevering van Man en Kunst op NPO Start, over de kunstwerken van Kusama.
Fijne en grove motoriek
Het bewegen via de metafoor van de stip leek mij voor de kleuters een vrolijke stimulans om zowel de grove als de fijne motoriek te oefenen. En door het maken van de stippen te combineren met het vormen van strepen, werk je als dansdocent met de kleuters al een beetje aan de voorbereidingen voor het schrijven in groep 3.
Daarnaast kan het fysiek verbeelden van abstracte symbolen en begrippen, helpen bij het begrijpen ervan. Zo is het ook nog een voorbereiding op het leren lezen (Van Vuure, 2020). Letters en cijfers zijn een voorbeeld van die abstracte symbolen. Je moet als kind eerst snappen wat ervoor, erachter en middenin is, als je die woorden later wil leren lezen. Dus moeten kinderen dit eerst ‘aan den lijve’ ondervinden! Wanneer je onder een poortje van twee andere kinderen door kruipt, voel je letterlijk wat eronderdoor betekent.
Een kind wil namelijk alles zien, aanraken en uitproberen. Want vanuit de concrete situatie, in de ruimte, ervaart het kind iets. Wat een stoel is, leer je niet in het platte vlak, van een plaatje. Pas als je erop gezeten hebt, erop gestaan hebt, erachter, ervoor en eronder hebt kunnen liggen, heb je de betekenis van stoel geleerd. Juist door te bewegen, groeit en ontwikkelt een kind zich (Van Vuure, 2020).
Bij het maken van dit lesplan hield ik voor ogen dat kleuters in de ontwikkelingsfase zitten waarin ze de fijne motoriek steeds beter gaan beheersen. De periode van twee tot zes jaar oud is namelijk een belangrijke fase voor het verwerven van wat we noemen de ‘fundamenteel motorische taken of vaardigheden’. Deze bewegingsactiviteiten vormen een basis voor sportbewegingen, zoals springen, rennen en zwemmen. Pas als een kind zes jaar is, is het motorische patroon ongeveer gelijk aan wat een volwassene kan qua kracht, reactiesnelheid en vingerbehendigheid (Netelenbos, 2009). Heel fijn dus, als we hier in de dansles alvast mee gaan oefenen!
…
Benieuwd naar het lesplan? Log dan in!
MUZIEK & LESMATERIAAL - KLEUTERS
Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les is een hels karwij. Wie kent er nog een leuk liedje over de winter? Of over vlinders? Leeuwen? Bijen? En welke oefening doen we daar bij? Help! Onze redacteur Muziek & Lesmateriaal schrijft artikelen met oefeningen en lesplannen voor danslessen voor peuters en kleuters. Deze worden vergezeld van muzieksuggesties, zodat jullie nooit meer lang hoeven te zoeken naar een geschikt muzieknummer!
Saskia Sap
Saskia Sap is redacteur Werkplezier & Didactiek. Ze studeerde Pedagogiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en volgde de hbo-opleiding Docent Dans aan de Nel Roos Academie. Al meer dan 25 jaar is ze als docent en stagebegeleider verbonden aan de opleiding Docent Dans van de AHK. Daarnaast is zij gastdocent en examinator aan de mbo-dansopleiding PACT+. Haar eigen dansstudio heeft Saskia in 2019 overgedragen om meer tijd te hebben voor bestuurs-, opleidings- en onderzoekswerk. Zo is zij voorzitter en cursuscoördinator bij Dansbelang NBDO en voltooide zij aan de AHK een onderzoek naar dansend taal leren in groep 1 en 2 van het basisonderwijs. Momenteel werkt ze bij NEOS Cultuuronderwijs in Amersfoort als adviseur/projectleider kinderdagverblijven. Voor Dansdocent.nu deelt ze haar kennis en ervaring om anderen bij te scholen op het gebied van didactiek.