Hoera! Rimke Saan is vanaf september 2021 redacteur Muziek & Lesmateriaal voor JONGEREN! Foto: Jacqueline de Kuijper

MUZIEK & LESMATERIAAL | Rimke Saan las tijdens de lockdown verschillende berichten over de slechte mentale gesteldheid van jongeren. Het nieuwe seizoen voelt voor haar als een kans om leerlingen weer dichter bij elkaar te brengen - nu het weer mag! In dit artikel focust ze daarom op ‘verbinding’. Met deze zeven oefeningen kun je op een toegankelijke manier samenwerking stimuleren tijdens een dansles voor jongeren. Gebruik dit lesplan als dansles op zich of integreer de oefeningen in je wekelijkse technieklessen.

Jongeren in crisis

Na een zomervakantie met meer vrijheden op covid gebied, staan we weer klaar om een nieuw dansseizoen te beginnen. Een seizoen waar ik zelf heel veel zin in heb! Zo’n seizoen waarbij we hopelijk weer eens een jaar lang in de studio mogen blijven dansen. Ik denk er liever niet aan, maar ik vind het toch belangrijk om stil te staan bij hoe lang we vorig jaar online en/of buiten hebben moeten dansen. Dit heeft niet alleen een enorme impact op ons als docenten gehad, maar zeker ook op de leerlingen aan wie wij lesgeven.

Ik heb mezelf soms best eenzaam gevoeld tijdens de lockdown. Contact maken ging niet altijd meer vanzelf. Maar ik ben niet de enige met dit gevoel. Vooral jongeren hebben het erg zwaar gehad afgelopen anderhalf jaar. Dansdocent Tamara Snoeren van De Dansfabriek Oosterhout maakte er een mooie documentaire over met de titel Hoe het echt gaat. Ook in het nieuws verschenen regelmatig artikelen over de mentale staat van veel tieners tijdens de coronacrisis. Ik las over hun eenzaamheid en behoefte aan sociaal contact.

Al tijdens de eerste lockdown kwamen dit soort berichten online. Zo stond er in een artikel van de NOS in oktober 2020 dat de ggz (geestelijke gezondheidszorg) zich grote zorgen maakte over de mentale gezondheid van met name de Nederlandse jeugd. In het artikel sporen ze zelfs aan om iets te doen aan deze grote zorgen. "De problemen die we zien zijn acuut en moeten aangepakt worden om groepen die nu al door het ijs dreigen te zakken te helpen", zegt Jacobine Geel, voorzitter van de Nederlandse ggz (Dorlo, 2020).

Zo ook is klinisch psycholoog Ellen Loykens aan het woord in een aflevering van Corona Dialoog (Bessels, 2021). Zij vertelt hoe belangrijk het is dat jongeren niet binnen worden gehouden, maar juist leren om ‘op eigen benen te staan’ en ook om met anderen om te gaan. Zeker nu ze volop in ontwikkeling zijn. Het contact tussen jongeren is essentieel. Het tegenovergestelde van wat de coronacrisis hen bracht.

Dansen voor verbinding

Deze berichten geven niet alleen aan dat de lockdown voor veel jongeren heel zwaar is geweest, ze sporen je ook aan om actie te ondernemen. Ik geloof erin dat dans daar een goed middel voor is. Dat bracht me op het volgende idee: ik begin dit seizoen met een dansles over verbinding! Een dansles waarbij jongeren worden aangemoedigd om een leeftijdsgenoot in de ogen te kijken en te voelen hoe het is om in te spelen op de ander.

Ik ben overigens niet de enige die denkt dat dans een goede manier is om een gevoel van verbondenheid te creëren. In juni dit jaar kon je in een artikel van Jacqueline de Kuijper reeds lezen over hoe dansen mensen verbindt. Zij licht hierin onderzoek uit van danseres en psycholoog Bronwyn Tarr. Ik raad je aan dit artikel vooral zelf te lezen, maar de conclusie van Tarr’s onderzoek is als volgt:

“Dansen leidt tot verbondenheid met mede-dansers en gevoelens van geluk wanneer het dansen synchroon is (maar niet per se intensief) én wanneer het dansen intensief is (maar niet per se synchroon). Al werd het grootste effect gemeten bij de leerlingen die samen zowel synchroon als intensief hadden gedanst! Zij voelden zich het meest verbonden.”

— (De Kuijper, 2021).

In dit artikel werk ik deels met deze theorie. Daarnaast heb ik oefeningen bedacht waarvan ik zelf denk dat ze de verbinding tussen leerlingen vergroten, omdat hierbij uitgegaan wordt van de twee leerdoelen die hierboven zijn benoemd: op eigen benen staan én met anderen omgaan. Het is leuk om aan het einde van de les aan de groep te vragen hoe zij dit hebben ervaren. In welke oefening voelden ze zich het meest verbonden met anderen?

Ik heb er overigens bewust voor gekozen om nog niet met fysiek contact te werken, omdat ik me kan voorstellen dat nog niet elke dansdocent zich daar nu prettig bij voelt (covid gerelateerd). Maar de oefeningen in dit artikel zijn alsnog zo gemaakt dat de leerlingen elkaar nodig hebben. Ze kunnen geen enkele oefening alleen uitvoeren en moeten elkaar constant in de gaten houden. Ik hoop daarmee alsnog het gevoel van contact met leeftijdsgenoten te vergroten.

De oefeningen zijn gericht op improvisatie en compositie en dus niet stijlgebonden. Gebruik ze als losse oefeningen in je les of wijd er een hele les aan. Het kan allebei.

…

Benieuwd naar het lesplan van Rimke? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!

MUZIEK & LESMATERIAAL - JONGEREN

Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les neemt veel tijd in beslag. Bovendien veranderen jongeren continu van mening over wat hip is en wat niet. Naar welke muziek luisteren zij? Welke moves zijn cool? Wat speelt er in hun leven? Maar vooral: hoe speel je daar op in? Onze redacteuren Muziek & Lesmateriaal werken veel met jongeren en schrijven artikelen met oefeningen en muzieksuggesties voor danslessen, vergezeld van didactische tips. Laat je inspireren!