Zo laat je jongeren choreograferen met de Prepare-Create-Perform-Respond methode
Dansdocent Rimke Saan met haar leerlingen van Danshuis Haarlem. Fotograaf: Jacqueline de Kuijper.
MUZIEK & LESMATERIAAL | Rimke Saan duikt in dit artikel in de Prepare, Create, Perform, Respond (PCPR) methode van het Amerikaanse dansgezelschap Hubbard Street Dance Chicago. Deze methode wordt gebruikt om leerlingen op reguliere scholen choreografieën te laten maken. Rimke legt uit hoe de methode werkt en hoe je die in een lesplan van 5 lessen kunt toepassen. Met deze lesplannen leren jongeren om zelf dansen te maken, net zoals echte choreografen dit zouden doen.
“Creating dances and making sense of dances require reasoning, understanding symbols, analyzing images and knowing how to organize knowledge.”
Zelf dans maken, hoe dan?
Als dansdocent moet je niet alleen goed kunnen dansen en doceren, je moet ook overweg kunnen met (lesgeven in) choreograferen. Dans maken is een skill die ik als tiener weinig aangereikt kreeg tijdens mijn danslessen. Ik ben wel eens met een dansvriendin zelf de studio ingedoken, maar daar kwam dan een heel cheesy en weinig artistiek dansje uit. Nu ik zelf docent ben, vind ik het leuk en belangrijk om mijn leerlingen dat wél aan te bieden. Zeker de jonge leerlingen, die net als ik een ambitie hebben om later danser of docent te worden, leren dan alvast de vaardigheden die ik pas op de academie heb geleerd. Ze lopen daarmee een stap voor.
In dit artikel wil ik vooral ingaan op hoe je de leerlingen kan leren choreograferen. Op de academie ben ik weliswaar veel bezig geweest met choreograferen, maar een echt stappenplan om dit mijn leerlingen aan te reiken heb ik niet. Ik ken de tools om zelf nieuwe bewegingen te verzinnen. Ik weet waar ik nieuwe inspiratie vandaan kan halen. Ik snap hoe ik tijd, kracht en ruimte kan inzetten om mijn choreografie betekenis te geven. Maar hoe breng ik dit op een zo helder mogelijke manier over naar een groep (op dit gebied) onervaren leerlingen? Daar heb ik op de academie onvoldoende les in gehad.
De PCPR-methode
Daarom heb ik nu zelf een plan op papier gezet en ging ik op zoek naar aanvullende inspiratiebronnen. Al snel stuitte ik op het artikel ‘Best Instructional Practices for Developing Student Choreographers’ (Humphreys & Kimbrell, 2013). Hierin wordt de PCPR-methode uitgelegd, een methode die voor mij helemaal nieuw is maar toch aansluit op het plan dat ik op papier had gezet - alleen dan veel uitgebreider! PCPR staat voor Prepare, Create, Perform en Respond. Deze methode is ontwikkeld door het Amerikaanse dansgezelschap Hubbard Street Dance Chicago (HSDC) tijdens hun residenties op basisscholen rondom Chicago.
Met deze PCPR-methode leren ze leerlingen na te denken over waarom ze een keuze maken voor een bepaalde beweging en welk effect dit heeft op het publiek. De reactie van de toeschouwer is daarbij heel belangrijk. Wat heb je gezien? Wat heb je gevoeld? Het docententeam van HDSC vindt het namelijk belangrijk om de kinderen aan wie ze lesgeven te behandelen als choreografen. Ze bieden hen daarom dezelfde tools zoals ook professionele choreografen die zouden gebruiken. Door het creatieve proces te benadrukken sluiten ze in hun onderwijsaanbod bovendien aan op regionale en nationale (Amerikaanse) kerndoelen voor het onderwijs.
Met hun methode, zo blijkt uit onderzoek, verbeteren de vaardigheden van leerlingen om een choreografie te maken. Deze choreografieën van leerlingen scoren beter (in rubrieken die later aan bod komen) na de lessenreeks dan ervoor. Hoewel HSDC deze methode heeft ontwikkeld voor lessen met jonge kinderen, denk ik dat deze methode ook zeer geschikt is voor tieners en volwassenen. Vooral door de bewustwording van het maakproces en het leren feedback geven, zowel aan zichzelf als aan groepsgenoten.
De PCPR-methode wordt door HSDC op basisscholen aangeboden in een periode van zo’n 8 tot 25 lesuren. In mijn artikel verwerk ik de stappen van de PCPR-methode in mijn eigen lesplan verdeeld over vijf lessen. Je kan er ook voor kiezen om een aantal lessen te herhalen voor je overstapt naar de volgende les. Dat hangt af van het niveau van de groep leerlingen en van de kwaliteit die je met hen wil bereiken.
…
Benieuwd naar het lesplan? Log dan in om verder te lezen!
MUZIEK & LESMATERIAAL - JONGEREN
Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les neemt veel tijd in beslag. Bovendien veranderen jongeren continu van mening over wat hip is en wat niet. Naar welke muziek luisteren zij? Welke moves zijn cool? Wat speelt er in hun leven? Maar vooral: hoe speel je daar op in? Onze redacteuren Muziek & Lesmateriaal werken veel met jongeren en schrijven artikelen met oefeningen en muzieksuggesties voor danslessen, vergezeld van didactische tips. Laat je inspireren!
Rimke Saan
Rimke Saan is redacteur Muziek & Lesmateriaal voor jongeren. In 2019 studeerde ze af aan de opleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Rimke geeft all-round lessen op verschillende dansscholen aan verschillende doelgroepen. Verder werkt ze als dansdocent op de middelbare school en doet zij vaak projecten in het basisonderwijs. Voor Dansdocent.nu schrijft ze inspirerende lesplannen voor kinderen, met didactische tips en muzieksuggesties! Hiervoor was Rimke redacteur Young Dance Professional (2019/2020) en redacteur Muziek & Lesmateriaal voor kinderen (2020/2021).