INTERVIEW | Zahira Suliman (30 jaar) twijfelt welke passie voor haar groter is: die voor dans of die voor de mens. Bij Korzo Theater werkt ze met de dansers van Jong Korzo binnen haar eigen stijl van contemporary. Daarnaast werkt ze voornamelijk met leerlingen binnen het basis en middelbaar onderwijs. Naast het lesgeven ontwikkelt ze zich als maker, altijd vertrekkend vanuit die interesse voor mensen en de wereld om ons heen. Lees in dit interview hoe Zahira vanuit echtheid en oprechtheid werkt.

“Dans is voor mij soms ook filosoferen met beweging.”

— Zahira Suliman

Wat betekent dans voor jou?

Dans is een taal waarmee ik een bepaald deel van mezelf kan uitdrukken, dat me niet lukt op een andere manier. In dans zit een bepaalde nieuwsgierigheid naar de ervaring van beweging voor me. Ik ben benieuwd naar wat dat vervolgens communiceert. Dat maakt het voor mij tot een persoonlijke taal. Door dans ontwikkel ik ook de vaardigheid om te herkennen op welke manier mijn intenties en acties met elkaar samenhangen. De connectie tussen lichaam en geest wordt duidelijker en vertaalt zich meteen naar de energie van een beweging. Het voelt voor mij heel puur en oprecht.

Hoe oud was jij toen jij jouw eerste danspassen zette?

Dat is moeilijk te zeggen. Nu ik lesgeef denk ik vaak: elke kleuter gaat eigenlijk wel eens dansend over straat. Het is maar wat je onder dans verstaat natuurlijk, maar nieuwsgierigheid in beweging is veel aanwezig bij jonge kinderen.

Ik denk dat mijn persoonlijke passie voor dans begonnen is bij Crosstown, een ontwikkelingstraject voor jongeren in Den Haag, waar ik tijdens de middelbare school mee in contact kwam. Daar ervoer ik dat er een hele andere taal voor me open ging. Ik kwam in aanraking met verschillende docenten binnen urban gerelateerde en modern/hedendaagse dansstijlen. Bij Crosstown kies je niet voor één van beiden. Hierdoor word je altijd vanuit verschillende stijlen gevoed en gaat het niet zozeer over die stijlen op zich, maar hoe jij je ertoe verhoudt. Dat zei voor mij iets over wat je bij Crosstown kwam doen. Centraal stond het gezamenlijke creatieve proces met een groep van diverse individuen die elkaar in beweging ontmoeten.

Wanneer heb jij besloten dansdocent te worden?

Ik vraag me af of ik een punt gehad heb waarop ik besloot dansdocent te worden. Ik begon me naast Crosstown ook aan andere projecten te verbinden en kreeg de tip van meerdere mensen om eens naar een dansopleiding te gaan kijken. Ik had geen idee wat dat dan precies zou zijn. Er werd mij verteld dat ik daar meer kon gaan leren over beweging en me verder zou kunnen ontwikkelen binnen het vak. Dat leek mij wel wat. Ik studeerde op dat moment nog bedrijfskunde, maar zat al in het laatste jaar en besloot auditie te doen.

Op Codarts werd ik aan de Docent Dans opleiding aangenomen, maar ik startte niet per se met het doel om dansdocent te worden. De opleiding heeft een groot sociaal aspect en dat interesseerde me wel heel erg. Ik denk nog heel vaak: is mijn passie wel dans of gaat het eigenlijk over mijn interesse voor mensen? En juist in deze opleiding gaat het ook over de mensen waar je mee werkt en hoe je je met hen verbindt. Achteraf gezien was het precies de goede opleiding voor mij.

Je werkt ook veel als maker. Zie je daar dan voor jezelf ook een rol als docent in?

Ik ben maker geweest binnen amateurprojecten en professionelere kaders, zoals de twee Here we live and now edities waar ik onderdeel van ben geweest. Daarin ben ik steeds meer op zoek naar wat mijn specifieke bewegingstaal is of kan worden, en welke techniek en concepten daarachter zitten. Ik denk dat bepaalde docentvaardigheden daarin inderdaad terugkomen. Om mijn bewegingstaal over te brengen, kijk ik bijvoorbeeld naar de elementen daarbinnen en hoe die zich tot elkaar verhouden. Dit doe ik ook als docent in het opbouwen van oefeningen en het continu zoeken naar welke tools je daarbinnen aan kan reiken om vaardigheden verder te ontwikkelen.

Daarnaast heb ik een onderzoekende houding als docent die terugkomt in mijn makerschap. Dat gaat eigenlijk steeds over hoe je vrijheid, en daarmee ruimte voor eigenheid, kan vinden binnen een bewegingsopdracht die juist vaststaat. Daarbij zoek ik naar tools om die creatieve ruimte te herkennen en ermee om te gaan. Voor mij wordt vrijheid vooral interessant wanneer je deze juist zoekt binnen beperkingen.

Ik kan hierdoor erg genieten van groepswerk met energieke en complexe bewegingsfrases vol details, waar elke danser zich op een eigen manier toe verhoudt. Ondanks dat een hele groep dezelfde bewegingen kan uitvoeren, is elke beweger daarin toch zichtbaar als individu. Daar streef ik naar. De tools die ik daar in het docentschap vind dragen bij aan het makerschap en andersom.

Als je geen dansdocent of maker zou zijn geworden, welk vakgebied zou je dan hebben gekozen?

Ik ben altijd iemand geweest die van alles interessant vind. Ik had misschien ook wel docent in een exact vak als wiskunde willen zijn, coach voor jongeren of mijn eigen lunchroom willen openen. Als ik ergens voor ga, dan streef ik ernaar alles te geven dat ik kan, maar ik blijf tegelijkertijd ook altijd relativeren. Ik ben ook zeker niet een persoon die zegt ‘dans is mijn leven’. Het is gewoon onderdeel van mijn leven en binnen specifieke contexten haal ik er een bepaalde voldoening uit, maar in andere ook niet. Het draagt bij aan mijn leven, maar het is niet mijn leven.

Welk thema staat centraal in jouw lessen?

De energie van de beweging staat centraal in mijn lessen. Dat klinkt misschien vaag, maar dat is het voor mij juist niet. Energie is voor mij concreet, gedetailleerd en vertaalt zich fysiek. Bijvoorbeeld: waar begint een beweging en wat is het traject in het lichaam en de relatie met de ruimte daaromheen? Hierin keren verschillende vaardigheden voor mij terug. Zoals het gebruik van de zwaartekracht, het ruimtelijke bewustzijn, de coördinatie van de wervelkolom, het kunnen creëren van ‘attack’ door de intensiteit, richting en het toelaten van het natuurlijke effect van fysieke energie.

Ik werk in de les ook veel op de grens van waar je je wel en niet bewust van bent. We gaan uit van een bepaald gegeven en zoeken daar de randen van het onbekende in op door dat onderzoek ook echt fysiek aan te gaan. Ik doe dit vaak in combinatie met het beïnvloeden van het bewustzijn. Tools daarin zijn vaak gelinkt aan een opdracht in verbeelding, zoals het visualiseren welk traject je in de ruimte achterlaat of inbeelden welk geluid een beweging creëert. Ik wil dat we nieuwsgierig blijven in alles wat we doen en ervaren en dat we ons niet laten beperken door wat we al denken te weten. Dans kan ik hierdoor soms ook zien als filosoferen met beweging.

Wat is het meest inspirerende moment dat je afgelopen jaar als docent hebt meegemaakt?

Na afloop van een les op de middelbare school sprak ik de mentor van de groep. Ze benoemde dat ze alles wat er op sociaal en persoonlijk vlak speelt bij de leerlingen, uitvergroot in mijn les naar voren zag komen. Het voelde voor mij als een bevestiging van wat de les van de leerlingen vraagt, maar tegelijkertijd ook van wat het kan opleveren.

Een centraal thema binnen creatief kunstonderwijs is voor mij het leren omgaan met vrijheid. De les vraagt om jezelf te verhouden tot wat je doet en gaat daarmee over jou: je bent zichtbaar. Dit maakt het voor veel jongeren ook spannend. Je staat er hoe dan ook met jezelf, als jezelf, in contact met de rest van de groep. Dat vind ik een mooi en waardevol element aan het onderwijzen van dans als creatief vak.

Dit moment inspireerde me opnieuw na te denken over de bijdrage die het vak op kan leveren voor de jongeren in hun ontwikkeling.

Waar haal jij jouw inspiratie als maker vandaan?

Ik haal inspiratie uit de verwondering over de wereld om ons heen. Dit kan van alles zijn. Ik vind het bijvoorbeeld interessant in de natuurwetenschappelijke hoek te kijken. Ik lees dan over een energiewet in de natuurkunde die stelt dat een gesloten systeem geen energie kan kwijtraken maar dat energie daarbinnen wel steeds een andere vorm kan aannemen. Daar ga ik helemaal van aan. Wetenschappelijk modellen die de werkelijkheid proberen te vatten inspireren mij wel vaker.

Hoe zou je jouw stijl benoemen?

Ik denk onder het kopje contemporary te passen, want dan heb je het eerder over een bepaalde benadering van beweging. Ik vind het ook juist interessant dat ik het niet zo goed kan benoemen. Je beweegt op een bepaalde manier en dat heeft heel veel content. Er zit geen filter van het bewustzijn op. Je lichaam heeft een eigen herinnering, slaat informatie op en communiceert op een ander level dan je met de bewuste keuze van woorden doet. Mijn onderneming heet daarom ook ‘Undefined’. Hetgene dat we niet kunnen definiëren in woord, dat is waar voor mij dans begint.

Wat is de meest inspirerende (dans)voorstelling die jij onlangs hebt gezien?

Torus van HumanHood uit Engeland. Het heeft me geïnspireerd omdat het zo in lijn ligt met wat dans is voor mij. Pure beweging en energie tussen de dansers, het is rauw en gedefinieerd tegelijk. Geen lichaam bewoog hetzelfde, maar het is voor mij een uitzonderlijk voorbeeld van samen zijn. Ik vind het ook heel knap als geheel in elkaar gezet. Het inspireert me om te willen ontwikkelen op compositioneel en dramaturgisch vlak. Mijn aandacht verslapte geen moment en ondanks het feit dat ik analytisch ben ingesteld, wilde ik als kijker puur ervaren; dat voelde als de meest volledige manier om de voorstelling mee te krijgen. Dat getuigt voor mij van pure dans.

Als je een tip zou mogen geven aan jonge dansdocenten... Welke tip zou je dan geven?

Blijf nieuwsgierig naar jezelf en naar degenen waarmee je werkt. Verlies je bron niet. Ik gun iedereen uiteindelijk voldoening te kunnen halen uit wat je doet. En soms ‘nee’ durven zeggen. Dat mag, dat is oké.

Dit artikel wordt je gratis aangeboden door Dansdocent.nu. Vind je ons online magazine voor dansdocenten ook een fantastisch initiatief? Steun ons dan door lid te worden!

IN DE SPOTLIGHT

Dansdocent ben je omdat het je passie is, maar wat meer respect en erkenning zou ook fijn zijn. Toch? Daarom interviewen wij regelmatig leden van Dansdocent.nu om hen in de schijnwerpers te zetten en de aandacht te geven die zij verdienen. We vragen hen waarom ze dansdocent zijn geworden, hoe ze het ervaren en wat ze nog zouden willen meemaken. Ook interviewen we regelmatig vooraanstaande en populaire dansdocenten. Laat je inspireren door deze mooie mensen!