Janneke van der Vlugt: “Studenten pabo moeten dans eerst zelf beleven en begrijpen"

Janneke van der Vlugt. Bron: blog ArtEZ.

DANSEDUCATIE IN DE MAATSCHAPPIJ | Hoe kan danseducatie een vaste plek krijgen in het basisonderwijs? Daarover gaat Lynn Kosakoy in gesprek met Janneke van der Vlugt, haar zakenpartner bij De Dansverbinderij. Ze praten over de bijzondere weg die Janneke heeft bewandeld: van basisschoolleerkracht tot dansdocent. En over de plek die dans in het primair onderwijs en de pabo verdient. Meer weten? Luister de podcast! Of lees in de reflectie hoe belangrijk een onderdompeling in dans is volgens Janneke en Lynn zelf. 

Reflectie: Dans moet je ervaren

Janneke van der Vlugt is 32 jaar als ze begint aan de opleiding Docent Dans van ArtEZ. En dat terwijl de grens eigenlijk op 27 jaar ligt! Eigenlijk is ze dus al ‘te oud’. Daarnaast is Janneke met ruim tien jaar ervaring in voor de klas staan een ervaren basisschoolleerkracht. Dat is niet het standaard beeld dat je ziet op een dansopleiding. De meeste studenten zijn namelijk 18 jaar als ze aan een dansopleiding beginnen. Toch liet Janneke zich daardoor niet tegenhouden. 

In het podcastgesprek neemt Janneke ons mee in de reis die zij heeft gemaakt, en wat die reis haar uiteindelijk heeft gebracht. Dat proces heb ik van dichtbij meegemaakt. Eerst alleen als vriendin en nu ook als zakenpartner. Ik zag hoe Janneke helemaal opging in de dansopleiding en alle informatie waar ze bij kon komen opzoog als een spons. Door haar jarenlange werkervaring in het basisonderwijs kon Janneke al snel de verbinding maken tussen het onderwijs en het danswerkveld. Op latere leeftijd beginnen aan een opleiding Docent Dans heeft dus zeker ook voordelen!

Wat Janneke zocht was een ‘onderdompeling’ in dans, omdat ze iets miste in haar werk als juf. Die onderdompeling is in haar verhaal een terugkerend thema. En dan bedoel ik niet dat ze alleen maar zoekt naar danservaringen voor zichzelf, maar juist naar manieren waarop ze leerlingen, studenten en andere leerkrachten in dans kan onderdompelen. Niet door erover te praten, maar door gewoon lekker te gaan doen: samen dansen en dans ervaren. Precies wat Janneke zelf ook deed!     

De wijze waarop Janneke de dansopleiding en het dansdocentschap omarmde inspireerde mij. Ik ging daardoor nog meer geloven in de kracht van dans en de plek die dans kan innemen in het onderwijs. Het was destijds ook een reden om de samenwerking met Janneke op te zoeken. Wij waren beiden op zoek naar hoe we de verbindingen tussen onderwijs en dans konden vormgeven. En we zagen beide het nut in van dans eerst fysiek zelf ervaren. Hierover vertellen we uitgebreid in de podcast!

Inmiddels kunnen wij beiden uit ervaring vertellen dat juist dat onderdompelen een heel goed effect heeft op leerlingen en leerkrachten. Zowel op basisscholen als pabo’s. Na een dansles, een onderdompeling, snappen zij veel beter wat dans is en wat het met hun fysiek, mentaal en emotioneel doet. Maar dus ook wat het met een ander kan doen. En dat is belangrijk, vooral wanneer je iemand wil laten zien en voelen hoe belangrijk danseducatie kan zijn. 

Binnen de stichting die Janneke en ik hebben opgericht, De Dansverbinderij, onderstrepen wij die ‘dansonderdompeling’ op het gebied van ‘dansant burgerschap’ nog eens extra. We nemen de mensen liever mee in onze beleving van dans dan er alleen maar over te praten. Daarbij beginnen we in de danslessen bij de basis van dans (zoals de danselementen tijd, kracht, ruimte en lichaam, en werkvormen voor samen dansen) om vervolgens vragen te stellen. “Merkte je in de dans dat je je fysiek ging verhouden tot de andere mensen in de ruimte?” of “Heb je door dat je ineens hetzelfde ging bewegen als hem? Zo laten we zien dat het raakvlak tussen dans en onderdelen van burgerschapsvorming heel dun is.

Met zo’n onderdompeling willen we mensen prikkelen, hen laten ‘zwemmen in dans’. Duiken, drijven, kopje onder gaan en weer boven komen met een frisse, nieuwe blik op dans. Precies zoals Janneke dat toen ook op ArtEZ deed door zich te laten prikkelen door dans. Je bent nooit ‘te oud’ om te zoeken naar de mogelijkheden en dans te durven te vertalen naar je eigen werkpraktijk. 

Op die manier hopen we anderen te laten zien dat danseducatie een krachtige toevoeging aan het onderwijs is. Zie het als een fonteintje met bakken; het water beweegt zich een weg van bak naar bak naar beneden en mondt uit in het geheel. Dus als we die docenten op de pabo overtuigen met een dansonderdompeling, vloeit danseducatie vanzelf door naar studenten, leerkrachten en leerlingen. Zo de toekomstige maatschappij in. 


Danseducatie in de Maatschappij

Met de podcast ‘Danseducatie in de Maatschappij’ houden wij jullie op de hoogte van trends op het gebied van danseducatie! Lynn Kosakoy, redacteur van Dansdocent.nu, gaat namelijk in gesprek met de leiders van de educatieve afdelingen van dansgezelschappen, inspirerende dansdocenten in het onderwijs, én de maatschappij zelf. Met welke doelgroepen werken zij? Hoe sluiten hun danslessen aan op de kerndoelen in het onderwijs? Of de artistieke visie van het dansgezelschap? Op welke maatschappelijke ontwikkelingen haken ze aan? Wat betekent dans voor hen? Je ontdekt het allemaal in deze podcast!

Lynn Kosakoy

Lynn Kosakoy is redacteur Trends & Curriculum én Werkplezier & Didactiek. In 2017 studeerde Lynn af als dansdocent aan ArtEZ in Arnhem. Recent behaalde zij ook haar master Kunsteducatie aan ArtEZ in Zwolle. Haar specialisme is ‘dansant burgerschap’ in het primair onderwijs. Lynn werkt als dansdocent op dans- en basisscholen. Daarnaast is ze verbonden aan Cultuureducatie met Kwaliteit en de opleiding Docent Dans van ArtEZ. Voor Dansdocent.nu gaat Lynn in gesprek met de educatieve afdelingen van Nederlandse en Vlaamse dansgezelschappen. Ze vraagt hen naar hun drijfveren en de aansluiting van hun visie op het (dans)onderwijs en de maatschappij.