Danielle Bouwmeester: “Ook in het basisonderwijs kan je jouw ondernemerschap kwijt”

DANSEDUCATIE IN DE MAATSCHAPPIJ | Dansdocenten zouden meer verweven moeten worden in het basisonderwijs. Dit is een van de overtuigingen die Maud Bakker heeft gekregen door haar gesprek met dansdocenten Danielle Bouwmeester en Petra Beers. Ze spreken over dans in het basisonderwijs aan de hand van de derde druk van het boek ⁠DANS!⁠, waar Danielle en Petra mede-auteur van zijn. Meer weten? Luister dan naar de podcast, of lees de reflectie van onze hoofdredacteur op het podcastgesprek.

Reflectie: leer elkaars taal spreken

Aan het einde van dit podcastgesprek vraagt onze redacteur Maud Bakker aan Danielle Bouwmeester welke verandering zij zou willen aanbrengen in danseducatie in Nederland. Waar droomt zij nog van? Danielle vertelt over haar ideaal dat dansdocenten beter in het onderwijs verweven worden. Ze wenst dat alle schoolbesturen kunstvakdocenten binnen hun bereik hebben en hen een vaste plek geven in hun docententeam, mede omdat reguliere leerkrachten al genoeg op hun bordje hebben. En ze hoopt dat die vakdocenten dans zich proactief, leergierig en ondernemend opstellen om zich in te zetten voor danseducatie van de hoogste kwaliteit. Maar ze wenst dansdocenten ook zo’n vaste plek toe zodat óók zij zich blijven ontwikkelen, door bij andere vakken en leerkrachten mee te kijken.

Zoals het nu gaat in het onderwijs werkt het volgens Danielle niet. Scholen willen vaak liever iets met muziek, beeldend of theater - wat makkelijker tot de verbeelding spreekt. Het 'product' dans wordt minder afgenomen omdat het beeld van dans in het onderwijs vaak op clichés berust. Met als gevolg dat dans slechts hier en daar op basisscholen wordt aangeboden. Door dit gebrek aan structurele steun kunnen dansdocenten niet bouwen aan een stabiel en duurzaam danseducatief programma op een basisschool. En daardoor is volgens Danielle het curriculum uit balans: “Het basisonderwijs is dé plek om een kind aan te reiken: ‘Dit is wat wij belangrijk vinden om je mee in aanraking te brengen’. Op dit moment is dat heel veel dingen die te maken hebben met je hoofd - en vrij weinig cultuureducatie. En dat vind ik gewoon niet kloppen! Dit zou mijns inziens niet de basis moeten zijn die we aan kinderen geven.”

Maar van de kracht van dans en het belang van danseducatie in het basisonderwijs hoeft Danielle jou als dansdocent waarschijnlijk niet te overtuigen. Ik denk dat alle dansdocenten het fantastisch zouden vinden als danseducatie een vaste plek krijgt in het onderwijs. Niet in de laatste plaats omdat dan vele dansdocenten een vaste baan hebben en ze kunnen stoppen met het noodgedwongen freelancen en bij elkaar sprokkelen van klussen. Maar HOE gaan we dat voor elkaar krijgen? Hoe bemachtig je als dansdocent zo’n vaste aanstelling?

Ook dát vertellen Danielle en Petra Beers in de podcast, maar het werd mij nog duidelijker tijdens het rondetafelgesprek over danseducatie dat zij op zaterdag 5 oktober organiseerden tijdens de Nederlandse Dansdagen. In deze sessie hebben we onder andere gepraat over hoe dansdocenten en leerkrachten beter zouden kunnen samenwerken. Dat begint volgens Danielle met het spreken van dezelfde taal én het begrijpen van elkaars kwaliteiten. Zelf heeft ze eerst de pabo gedaan en is ze daarna pas dansdocent geworden. Zij begrijpt dus beide werelden. Daarom deelde Danielle A4’tjes uit met daarop de vaardigheden van dansdocenten én leerkrachten, kriskras door elkaar. Vervolgens stelde ze ons de vraag: Welke drie vaardigheden denk jij dat een leerkracht typeren, en welke drie een dansdocent? Een leuke oefening! Doe ‘m vooral zelf.

De drie vaardigheden die mij het meest belangrijk lijken voor een leerkracht zijn: ‘kan een veilige leeromgeving creëren’, ‘weet hoe kinderen leren’, en ‘kan orde houden’. Maar de student Docent Dans die naast mij zat was het daar niet mee eens. Volgens haar zijn dit nou juist de drie vaardigheden die haar als dansdocent typeren. Ze vertelde dat zij het fijn zou vinden als leerkrachten begrijpen dat een (hbo-geschoolde) dansdocent meer kan dan pasjes aanleren, dat dansdocenten in de eerste plaats docent zijn en in de tweede plaats kunstenaar, dat ook zij les krijgen in pedagogiek en weten hoe kinderen leren. Het zette me aan het denken… Ik kan me heel goed voorstellen dat als leerkrachten dit niet weten dat weerstand oproept. Maar hoe maak je als dansdocent aan een leerkracht of school duidelijk wat je kwaliteiten zijn?

Volgens Danielle is nieuwsgierigheid het sleutelwoord voor een goede samenwerking tussen leerkrachten en vakdocenten. Nieuwsgierigheid naar elkaars vak, vaardigheden, perspectief en aanpak. Dat doe je volgens haar door niet gefrustreerd te raken als je bij een persoon of school stuit op een gebrek aan enthousiasme voor je danslessen, maar door nieuwsgierig te zijn naar waar die weerstand vandaan komt en daar met je eigen aanstekelijke enthousiasme op een respectvolle manier doorheen te breken. Zoals de altijd energieke Danielle zelf zo goed kan. Zo geeft ze de tip mee om leerkrachten niet alleen naar jouw dansles te laten komen kijken, maar hen gedurende zo’n les ook te wijzen op wat jij ziet gebeuren bij de kinderen. Vertel hen waar je met de leerlingen aan werkt en welke leermomenten je ziet plaatsvinden, want zonder jouw duiding zou hen dat anders wellicht nooit opgevallen zijn.

Kortom, verwacht niet dat leerkrachten en schoolbesturen snappen waar danseducatie goed voor is, maar leg het ze uit door hun taal te spreken. Leer woorden gebruiken. Leer te vertellen over je werk, je visie, je passie. En ga de dialoog aan: wat verwacht jij van hen, en wat kunnen zij van jou verwachten? Doe dit je hele carrière lang! Wees altijd een ‘dansondernemer’, ook als je een vaste baan hebt in het onderwijs. Want je kunt niet achterover hangen en verwachten dat de mogelijkheden komen aanwaaien, of dat de kansen die je nu hebt blijven bestaan. Zoals een ervaren dansdocent vertelde aan de vele studenten die bij de sessie aanwezig waren: “Stel je strijdbaar op. Trek je mond open. Je zal altijd moeten blijven vechten voor je vak.” Gelukkig kan de theorie in het boek DANS! je daarbij helpen!

Jacqueline de Kuijper.

DANSEDUCATIE IN DE MAATSCHAPPIJ

Met de podcast ‘Danseducatie in de Maatschappij’ houden wij jullie op de hoogte van mooie initiatieven op het gebied van danseducatie! Maud Bakker gaat namelijk in gesprek met de leiders van de educatieve afdelingen van dansgezelschappen, inspirerende dansdocenten in het onderwijs, én andere mooie educatieve projecten in de maatschappij zelf. Met welke doelgroepen werken zij? Hoe sluiten hun danslessen aan op de kerndoelen in het onderwijs? Of de artistieke visie van het dansgezelschap? En op welke maatschappelijke ontwikkelingen haken ze aan? Ontdek in deze podcast wat volgens hen de kracht van dans is!

Luister ook naar...