Dansen verbindt en maakt gelukkig, maar waarom? Bronwyn Tarr weet het!
Dr. Bronwyn Tarr. Foto van The London Interdisciplinary School.
DANSONDERZOEK | Waarom voel je je verbonden met de mensen met wie je danst? Daar deed Dr. Bronwyn Tarr onderzoek naar. Ze is danseres en heeft gewerkt als sociaal en evolutionair psycholoog aan de universiteit van Oxford. Als ze danst ervaart ze ‘oneness’. Daarom wilde ze weten hoe dat gevoel ontstaat en wat dat zegt over mensen. Dansen komt in iedere cultuur voor, maar waarom? Is dans de reden dat onze voorouders in grote groepen zijn gaan leven? Lees dit artikel om het antwoord te ontdekken!
“The social connections we nurture during a music jam session, dance class or when we go to a music concert are important for our general well-being and happiness because they give us a sense of belonging.”
Verbondenheid
Het is november 2013. Ik (Jacqueline) werk in een retraitecentrum in Tirol. Buiten ligt er al sneeuw. Binnen brandt de haard. Ik mag meedoen aan een weekendcursus Soefi dans met Glen Unmana. Er doen ongeveer acht andere vrouwen aan mee. Drie dagen lang zingen we mantra’s terwijl we in een cirkel dansen op de muziek van Glen. Ik weet niet of ik me ooit zo gelukkig heb gevoeld. Misschien alleen als ik verliefd was. Ik voelde me vredig, extatisch, één met het universum. Terecht heet Glen’s website dancingforjoy.
Later hoor ik van mijn collega’s dat ik die week een stuk milder was en gezelliger, minder streng. Zij genoten ook van het positieve effect van zang en dans! Maar hoe kan het eigenlijk dat Soefi dans dat gevoel van één-zijn teweegbrengt? En dat andere danslessen dat niet altijd doen? Soms fiets ik na een les moderne dans zingend van vreugde naar huis, maar andere keren ben ik gestrest en kan ik wel huilen. Wat is het geheime ingrediënt? Wanneer maakt dans gelukkig? Wanneer zorgt dans voor verbinding?
Het antwoord komt van Dr. Bronwyn Tarr. Zij heeft onderzoek gedaan naar de evolutie van dans: waarom dansen mensen en waarom is dansen ontstaan? Ze is zelf danseres en ervaart soms ook dat gelukzalige gevoel als ze danst, wat ze in de onderstaande quote omschrijft als “one-ness” (Oxford, z.d.). Omdat ze wilde weten hoe dat gevoel ontstaat, onderzocht ze dit als onderdeel van haar PhD in evolutionaire psychologie aan de universiteit van Oxford.
“Dance and music making are, from my personal experience, an incredible way of feeling ‘one-ness’ with others. And I think this is unique because it doesn’t need to involve language - we can really use this shared, musical response to connect with others from all sorts of different cultures, without having to talk. . . . But ultimately I think it still remains a bit of an elusive mystery in social psychology research - pinning down what we really mean by that sense of one-ness.”
Prosociaal gedrag
Uit onderzoek blijkt dat mensen die in hetzelfde ritme hun vingers tikken, lopen, heen en weer wiegen, of simpele armbewegingen doen daarna ‘prosociaal gedrag’ vertonen. Dat wil zeggen dat ze elkaar aardig vinden, makkelijk vertrouwen en bereid zijn elkaar te helpen. Synchrone beweging leidt dus tot verbinding. Om te testen of dit ook zo is voor mensen die samen dansen, bedacht Tarr een experiment (Tarr et al, 2015).
Ze liet 264 Braziliaanse middelbare scholieren in groepjes van drie samen dansen. Dat deden ze synchroon (dezelfde bewegingen) of niet synchroon (verschillende bewegingen), en met hoge intensiteit (staand en met het hele lichaam) of lage intensiteit (zittend en alleen de armen). De drie leerlingen stonden in een cirkel met de blik naar het midden en konden elkaar zien bewegen. Iedereen bewoog op dezelfde muziek, gedurende tien minuten.
Na het dansen werden twee dingen getest: de pijngrens werd gemeten en de dansers vulden verschillende vragenlijsten in over gevoelens. Het testen van de pijngrens heeft te maken met endorfinen. Dat zijn de hormonen die ervoor zorgen dat je je gelukkig voelt en minder pijn ervaart, de ‘runner’s high’. Hoe hoger de pijngrens, hoe meer endorfines dus. Verder moesten de leerlingen na het samen dansen verschillende vragenlijsten beantwoorden over hoe ze zich zelf voelden en hoe ze zich voelden tegenover hun groepsgenoten. Zo werd gemeten of de leerlingen de anderen aardig vonden, vertrouwden en op zichzelf vonden lijken.
Wat bleek? De leerlingen die synchroon of intensief hadden gedanst hadden een hogere pijngrens dan de leerlingen die niet-synchroon of op een lage intensiteit hadden bewogen. Verder scoorden deze leerlingen hoger op prosociale gevoelens tegenover hun groepsgenoten, maar niet tegenover de klasgenoten waarmee ze niet hadden gedanst.
Dat betekent dat dansen leidt tot verbondenheid met mede-dansers en gevoelens van geluk wanneer het dansen synchroon is (maar niet per se intensief) én wanneer het dansen intensief is (maar niet per se synchroon). Al werd het grootste effect gemeten bij de leerlingen die samen zowel synchroon als intensief hadden gedanst! Zij voelden zich het meest verbonden.
Wat kunnen dansdocenten met deze data? En waarom is dit onderzoek zo relevant? Lees verder!
…
Log in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!
INTERNATIONAAL DANSONDERZOEK
In de rubriek ‘Internationaal Dansonderzoek’ scheiden we fabels van feiten. We nemen een kijkje in de wereld van danswetenschap en gaan in gesprek met de onderzoekers over hun bevindingen: Waarom hebben ze dit onderzoek gedaan? Wat hebben zij ontdekt? En wat hebben dansers of dansdocenten aan die inzichten? Zo zorgen wij ervoor dat de meest relevante danswetenschappelijke kennis het werkveld daadwerkelijk bereikt.
Jacqueline de Kuijper
Danswetenschapper Jacqueline de Kuijper is de oprichter en hoofdredacteur van Dansdocent.nu. Ze studeerde danswetenschappen aan Mills College in Californië. Tijdens haar bachelor aan University College Utrecht studeerde ze theaterwetenschappen, kunstgeschiedenis en psychologie. Haar scherpe pen en onderzoekende geest zet ze sinds 2019 in om dansdocenten te inspireren. Naast het aansturen van de andere redacteuren, is ze verantwoordelijk voor de rubrieken ‘Bijscholing & Omscholing’ en ‘Internationaal Dansonderzoek’.