De conditie van je leerlingen train je ander andere door in de dansles 20 minuten aan één stuk te dansen, zonder onderbrekingen voor correcties. Doen jullie dat weleens? Fotograaf: Sjoerd Derine.

GEZONDHEID & ANATOMIE I Dans wordt vaak geadverteerd als een bewegingsvorm waarmee je alles traint: kracht, snelheid, lenigheid, coördinatie, stabiliteit en… conditie. Maar klopt die laatste? Train jij als dansdocent doelbewust je leerlingen op hun uithoudingsvermogen? Of krijgen je leerlingen volgens jou ‘automatisch’ een betere conditie door te dansen? Conditietraining is meestal the underdog van de dansles. Dat moet veranderen! Met de tips en tricks in dit artikel maak je van conditietraining een leuk én effectief onderdeel van je les.

Fabeltje hier, fabeltje daar

“Kindertjes, vergeet niet om morgen en dit weekend nog even 5 km te lopen, zodat jullie ook je uithoudingsvermogen trainen hé.”

“Ja juf! Ik kan zelfs al bijna 10 km hardlopen! Goed hé”

“Wauw, wat goed, en dat zonder blessures. Fantastisch!”

Poef, en toen werd ik wakker. Want natuurlijk is dit geen realistisch scenario. Ha! We wish.

In de ideale wereld hebben onze leerlingen buiten de danslessen genoeg tijd en zin om nog lekker een paar keer in de week te gaan hardlopen. Wij als dansdocent kunnen ons dan in de les heerlijk focussen op de techniek, de details, de verdieping van de dans. Op het moment van de waarheid - bijvoorbeeld tijdens een dansvoorstelling - kunnen de leerlingen met gemak langdurig dansen zonder door vermoeidheid ‘slordig’ te worden of blessures te krijgen.

Eigenlijk wordt van ons verwacht dat we alles in een uurtje à anderhalf uur trainen bij onze leerlingen: techniek, artisticiteit, creativiteit, kracht, lenigheid, coördinatie, snelheid en… conditie. Uiteindelijk is dat ook wat dans zo populair maakt, want het ‘lijkt’ alsof we ook effectief alles doen in een dansles. Maar lukt ons dat eigenlijk wel?

*stilte voor dramatisch effect*

Je voelt ‘m al aankomen denk ik… het antwoord is helaas ‘waarschijnlijk niet’. Het kan, maar het is geen vanzelfsprekendheid dat je in je dansles ook automatisch de conditie van je leerlingen echt traint. En ‘traint’ wil ik hier even benadrukken, want daar zit de clou. Je leerlingen worden waarschijnlijk wel moe en zullen na de dansles echt wel het gevoel hebben dat ze intensief bewogen hebben. Maar dat dan automatisch je conditie ook verbetert is niet altijd waar (Wyon, 2005).

Voordelen van een goede conditie

Het absurde is dat ikzelf reeds meerdere keren heb vernomen dat in veel gevallen - zeker als het gaat om jongeren en volwassenen die dans op een professioneel niveau nastreven - het wordt afgeraden om nog andere sporten te doen naast de danstraining. Er heerst vaak angst voor fysieke veranderingen (zoals brede schouders door fanatiek zwemmen) en mogelijke blessures (knieproblemen door hardlopen). Onterecht, want diverse studies tonen aan dat dat niet het geval is (Rodrigues-Krause et al., 2015), zoals je ook kunt nalezen in mijn vorige artikel ‘Dit is waarom je als dansdocent écht je conditie wilt trainen’. Desondanks wordt conditietraining zelden aangeboden in de danslessen.

Dat is jammer! Niet voor mij, maar voor je leerlingen. Want een goede conditie heeft voor hen twee enorm interessante voordelen:

Minder blessures. Er is een duidelijk verband tussen het aantal blessures en een slechte conditie, zoals je in de onderstaande grafiek van Twitchett et al. (2010) kunt zien. Deze grafiek brengt in kaart hoe de leerlingen die blessures hadden gekregen tijdens een bepaalde periode gescoord hadden op een fitnesstest. Je ziet duidelijk een stijgende lijn: de dansers die geblesseerd werden, hadden doorgaans ook een slechte conditie (hoe ‘hoger’ je hartslag, hoe slechter je conditie). De dansers met een goede conditie hadden geen blessures. Een goede conditie vermindert dus aanzienlijk het blessurerisico voor je dansers, omdat je minder snel moe wordt en rapper herstelt na een krachtinspanning.
Beter dansen! Als leerlingen minder snel moe worden, lijkt het een logisch gevolg dat de kwaliteit van hun bewegingen daar minder onder lijdt. Het moet wetenschappelijk nog bevestigd worden, maar de huidige onderzoeken suggereren dat een goede conditie bijdraagt aan de esthetische kwaliteiten van de danser (Angioi et al., 2012).

Een danser kan tegenwoordig eigenlijk niet meer zonder een extra dosis conditietraining. Langzaamaan dringt het belang hiervan ook door in de professionele danswereld en we zien reeds de positieve effecten hiervan. Het grootschalige onderzoek ‘Fit to Dance 2’ (Laws, 2005) toonde aan dat zowel professionele dansers als studenten op een dansacademie gemiddeld vijf à zes uur (!) extra trainen (kracht, cardio en body conditioning) per week naast hun technieklessen, repetities en optredens. Ook bieden de meeste professionele gezelschappen op hun eigen locatie een fitnessruimte aan of zorgen ze dat ze de dansers ergens anders op een voordelige manier extra kunnen trainen.

Maar als docent van amateurdansers en semi-professionele dansers is dat allemaal minder evident. Dans speelt in hun leven een andere rol. Veel leerlingen hebben naast de dansles geen zin of tijd om ook nog conditietraining te doen. Toch mogen we de verantwoordelijkheid hiervoor niet van ons afschuiven, zoals Sonia Rafferty (2010) in de onderstaande quote pijnlijk duidelijk maakt:

“To ignore the physiological needs in the training of today’s dancers is to deny development of the art form. It is the responsibility of dance teachers and educators to continually develop their knowledge and understanding of the physiological demands of dance and of the options for either integrating physical fitness training into the technique class itself or providing it through supplementation.”

— Sonia Rafferty, MSc, co-auteur van Safe Dance Practice (2015)

Daarom gaan we in dit artikel verder in op het testen en trainen van de conditie tijdens de dansles, en niet ernaast.

…

Wil je verder lezen? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!

GEZONDHEID & ANATOMIE

Er wordt steeds meer (sport-)wetenschappelijk onderzoek gedaan binnen de dans. Helaas vinden deze inzichten vaak niet direct de weg naar de praktijk. Dat is zonde! In de rubriek Gezondheid & Anatomie worden wetenschappelijke bevindingen daarom vertaald naar praktische tips die jij als dansdocent kunt toepassen binnen je lessen. Ontdek hoe je de dansprestaties van je leerlingen kunt verbeteren en hoe je blessures kunt voorkomen.