Damar Lamers: “Ik kan zeggen dat wij uniek zijn met onze transculturele benadering”

Damar Lamers (44 jaar) werkt al 17 jaar als dansdocent en is sinds april 2021 artistiek leider van de opleiding Docent Dans aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Daarnaast is ze de oprichter van de stichtingen TjillSkillz en ReDiscoverMe in Amsterdam.

TRENDS & CURRICULUM | Bij de elfde podcast over de ‘Dansdocent van de Toekomst’ ging redacteur Sanne Fokkens in gesprek met artistiek leider Damar Lamers. Zij spraken over het curriculum van de hbo opleiding Docent Dans van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK). Bijzonder is hun transculturele en stijloverstijgende benadering van dansles geven. Benieuwd wat dat inhoudt en wat de AHK haar studenten nog meer leert? Beluister dan de podcast! Of lees Sanne’s reflectie op het interview.

Reflectie: transculturaliteit in een continu veranderende wereld

De opleiding Docent Dans aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) is uniek vanwege haar transculturele en stijloverstijgende benadering. Damar Lamers (sinds april 2021 artistiek leider van de opleiding) vertelt hierover tijdens ons gesprek. Met deze benadering spelen zij in op de ‘grootstedelijke context’ en bereiden ze hun studenten voor op het werkveld, zoals ze die in een grote multiculturele stad als Amsterdam tegen gaan komen.

Maar wat betekent het nu precies? Damar Lamers legt het als volgt uit: “Transcultureel is eigenlijk een hele dynamische term, waarbij er altijd sprake is van vermenging en verstrengeling van verschillende culturen. Je maakt dans heel toegankelijk. Je werkt niet zozeer in een techniek, maar eigenlijk breng je meerdere waarheden samen en dan werk je vanuit dat gegeven.”

Zoals ik het uit het gesprek met Damar begrijp, leren de studenten door culturen heen te kijken met behoud van de waarde van die cultuur. Je leert zien en herkennen wat voor mensen, je leerlingen, belangrijk is en hoe je dat samen kunt gebruiken in de danslessen en projecten die je met deze mensen doet. Hierdoor erken je dan de waarde van de verschillende elementen die zij meenemen uit hun eigen leven en cultuur.

De studenten van de opleiding Docent Dans krijgen uiteraard nog wel lessen danstechniek, maar de focus ligt meer op het kunnen benoemen hoe zo’n techniek werkt: hoe werkt je lichaam in de verschillende stijlen en hoe kan je die gedeelde bewegingsprincipes in woorden - op een stijloverstijgende manier - benoemen. Daar gebruiken ze net als bij de opleidingen danstherapie van Agape Belgium (podcast 9) en Hogeschool Zuyd (podcast 10) het vocabulaire uit Laban/Bartenieff Movement Analysis voor.

Hiernaast is het ontdekken van de eigen identiteit, het ontwikkelen van een eigen bewegingstaal, en het oog hebben voor de identiteiten en culturele achtergronden van de mensen om hen heen belangrijk op de AHK. Zo hebben de docenten ook gesprekken met de studenten over hun genderidentiteit en dat die meestal fluïde is. Op hun opleiding zitten bijvoorbeeld ook veel ‘mannen’, zo viel mij op. Dat lijkt mij overigens heerlijk! Ik zat destijds op ArtEZ in de klas met tien meiden.

Zelf vind ik ‘transcultureel’ een abstracte term. Helaas hadden we in deze podcast niet de tijd om het uitgebreider te hebben over de vaardigheden die voor transcultureel werken nodig zijn, daar ben ik op een later moment zelf over gaan nadenken. Zo vroeg ik me af of ik (onbewust) ook transcultureel werk. En zo ja, hoe doe ik dat dan?

Als ik communityprojecten doe in de wijk en samen met ouderen of met ouders en kinderen een voorstelling maak, werk ik transcultureel denk ik. Ik probeer in ieder geval aan te sluiten bij de verschillende leeftijden door thema’s aan te bieden die bij alle leeftijden spelen. Zoals het thema ‘thuis’. Op die manier leer je als deelnemer aan zo’n project ook elkaars gebruiken en achtergronden kennen en vermeng je dus verschillende culturen. Daarnaast vraag ik ook vaak naar de favoriete muziek van de deelnemers om daar dan – samen – dansfrases op te maken.

Ook let ik bij deze diverse groepen op mijn taalgebruik. Jonge kinderen en volwassenen praten anders en doordat er personen meedoen met diverse culturele achtergronden is het niveau van hun Nederlands soms ook verschillend. Gelukkig hoef je door te dansen niet continu te praten, maar door als docent op je woordkeuze te letten maak je de les voor iedereen toegankelijk. En dat is ook wat Damar aangeeft over de dansdocent van de toekomst: “De dansdocent die dans toegankelijk kan aanbieden en aan iedereen kan geven.”

Kortom, ik werk bewust ‘cursistgericht’ en heb oog voor de leerlingen die ik voor mij heb en wat hun belevingswerelden zijn. Daar probeer ik rekening mee te houden en gebruik van te maken. Dus wanneer mijn leerlingen al die verschillende culturen met zich mee brengen, en we samen dansen en creëren, dan ontstaat er iets nieuws. Iets dat groter is dan al die afzonderlijke perspectieven. Ik denk dat dat is wat ze op de AHK met transcultureel en stijloverstijgend bedoelen.

Een andere mooie uitspraak die Damar deed, was: “Je bent docent in déze tijd, niet ‘louter’ een dansdocent, maar een dansdocent anno 2022.” Daarom is haar advies om dat in gedachten te houden: wat heeft elke (doel)groep in deze tijd en samenleving, die continu verandert, nodig?

Sanne Fokkens.

…

Lees je liever het interview? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!

Inloggen

Lid worden

Dansdocent van de Toekomast

Met de podcast ‘Dansdocent van de Toekomst’ houden wij jullie op de hoogte van trends op het gebied van danseducatie! Sanne Fokkens, redacteur van Dansdocent.nu, gaat namelijk in gesprek met de artistiek leiders van de opleidingen Docent Dans van dansacademies in Nederland en Vlaanderen. Enkele vragen die aanbod komen zijn: Wat is daar de afgelopen tien jaar veranderd in het curriculum? Hoe kunnen dansdocenten hun leerlingen het beste voorbereiden op zo’n opleiding? En hoe zien zij de ‘dansdocent van de toekomst’?