Gia van den Akker: “Leer je leerlingen open te staan voor poëzie, kunst en ritmes in de natuur”
Gia van den Akker (58 jaar) werkt al 34 jaar als docente euritmie, performer, choreografe, coach en cultureel-entrepreneur. Sinds 1992 is ze docente aan verschillende euritmievakopleidingen, waaronder de Hogeschool Leiden.
TRENDS & CURRICULUM | Bij de tweede podcast over de ‘Dansdocent van de Toekomst’ ging redacteur Sanne Fokkens in gesprek met Gia van den Akker. Zij spraken over het curriculum van Docent Dans-Euritmie aan de Hogeschool Leiden en ontwikkelingen binnen de opleiding. Volgens haar mogen leerlingen meer openheid hebben voor de wereld om hen heen. Én meer met poëzie werken! Want kunnen wij nog wel een sonnet opzeggen van William Shakespeare, een gedicht van Rutger Kopland, van Neeltje Maria Min of Hannah van Binsbergen? Dus daar zou meer aandacht voor mogen komen, ook op het PO en VO. Wil je weten wat Gia nog meer zegt over de plaats van euritmie in deze tijd, de verbinding met de andere dansstijlen en waarom je als euritmist nooit van carrière hoeft te veranderen? Luister dan naar de podcast! Of lees Sanne’s reflectie op het interview.
Reflectie: Holisme als trend, met euritmie als voorloper
“Euritmie is een holistische dans- en bewegingskunst”, zegt Gia van den Akker in dit podcast interview. Dit betekent dat het allesomvattend is en kijkt naar alle facetten die eraan verbonden zijn.
Het holistisch denken is meer en meer in opkomst in Nederland. Dat zie je aan alternatieve geneeswijzen die naar je lichaam en geest als geheel kijken en de invloed die zij op elkaar hebben, maar ook aan het feit dat mensen groener willen bankieren bijvoorbeeld. “Dit merk je eveneens aan de toenemende populariteit van de vrije scholen”, geeft Gia aan. Daar is euritmie van de kleuterschool tot en met de 12de klas (4-18 jaar) verplicht. In die zin is euritmie voorloper van een trend die mainstream aan het worden is. Namelijk, duurzaam leven.
In deze podcast noemt Gia nog een andere definitie van euritmie: “…zichtbaar spreken of zichtbaar zingen.” “Euritmie is het goede of gezonde ritme”, zegt ze. Alle ritmes van de mens en de natuur, interesseert de euritmist. Dus laat je leerlingen zich openstellen voor alle dansen: die van je stem, in je keel, de dansen in en buiten je lichaam, de natuur, de seizoenen. En verbind die dansen dan met de ruimte om je heen. Het ontwikkelen van deze vaardigheden kunnen wij natuurlijk opnemen in het curriculum van onze danslessen.
Een techniek die hierbij wellicht kan helpen is die van de eurythmist Emile Jacques-Dalcroze (1865-1950), ook wel Dalcroze-ritmiek genoemd. In landen als Duitsland, België, Engeland, Zwitserland en Amerika wordt er van zijn methode dankbaar gebruik gemaakt. Hoewel Rudolf Steiner (1861-1925) de grondlegger was van de euritmie, antroposofie en oprichter van de vrije scholen, gaan mijn gedachten gelijk uit naar Jacques-Dalcroze. Van zijn belangrijkste theoretische principes kunnen wij in dit kader veel leren: Ritmisch gevoel is universeel en aangeboren en ritmische expressie is gebaseerd op de tegenstelling van spanning en ontspanning. Alles in de natuur en in ons lichaam, ofwel alle beweging, draait tenslotte om spanning en ontspanning. En ritmisch gevoel is allesomvattend, zoals ook beschreven aan het begin van deze reflectie.
De trend die daar eveneens in schuilt is het luisteren en kijken naar alle ritmes van de mens en de natuur. Dat doet mij dan denken aan de evolutionair, regisseur en constructivist Vsevolod Meyerhold (1874-1940), die zelfs opera en dansvoorstellingen heeft geregisseerd, samen met Fokine. Wij kunnen nu van hem leren dat hij zijn spelers van de biomechanica onderwees: efficiënt bewegen als een dier uit de natuur en atletisch, als een machine. En het belang van gymnastiek, acrobatiek, dans, boksen, schermen en ritme!
Dat Meyerhold zijn acteurs leerde over al die andere bewegingsdisciplines doet me denken aan wat Gia vertelde over de ontwikkeling van in deeltijd studeren. In andere landen is dat veel normaler, omdat mensen daar vaak moeten werken om hun hun studie te betalen. Dat is weer een heel ander ritme! Het voordeel volgens Gia is dat deze studenten veel bewuster studeren. Ze zijn veel meer gefocust en komen met meer vragen. Zij hebben dan meer confrontatie met hun eigen proces. Je kiest dan als student waar jouw interesse ligt en waar jij je meer in wilt verdiepen.
‘De dansdocent van de toekomst’ is er in dit geval dus één die zich verdiept heeft in wat haar of zijn specifieke focus of interesse heeft. Een dansdocent die alle ritmes van de mens en natuur ziet, hoort en kan omzetten in dans en beweging. Én daarmee verbinding kan leggen naar de buitenwereld toe: open en allesomvattend tegelijk.
Sanne Fokkens.
…
Lees je liever het interview? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!
Dansdocent van de Toekomst
Met de podcast ‘Dansdocent van de Toekomst’ houden wij jullie op de hoogte van trends op het gebied van danseducatie! Sanne Fokkens, redacteur van Dansdocent.nu, gaat namelijk in gesprek met de artistiek leiders van de opleidingen Docent Dans van dansacademies in Nederland en Vlaanderen. Enkele vragen die aanbod komen zijn: Wat is daar de afgelopen tien jaar veranderd in het curriculum? Hoe kunnen dansdocenten hun leerlingen het beste voorbereiden op zo’n opleiding? En hoe zien zij de ‘dansdocent van de toekomst’?
Sanne Fokkens
Sanne Fokkens is redacteur Trends & Curriculum. Ze studeerde Theaterwetenschap aan de UvA en Docent Dans bij ArtEZ. Ze heeft 15 jaar werkervaring als allround dansdocent, choreograaf, dramaturg en consultant. Ze schreef voor Dans Magazine en werkte als adviseur dans bij Kunstfactor (voorloper van LKCA). Daarnaast is zij oprichter en was ze artistiek coördinator van Stichting Danstheater VOS. Voor Dansdocent.nu gaat Sanne in gesprek met de dansacademies en onderzoekt ze hoe het vak dansdocent zich aan het ontwikkelen is.