Hoe betrek je jongeren bij de dansles? Rimke ging op onderzoek uit.

Rimke Saan maakte een dansfilm met haar leerlingen van Danshuis Haarlem. Bekijk de film hier. Fotograaf: Iztok Klančar

WERKPLEZIER & DIDACTIEK | Rimke Saan dacht dat ‘tieners’ de lastigste doelgroep was om les aan te geven. Gelukkig kwam ze er al snel achter dat dit niet per se klopt, maar daar is wel een goede aanpak voor nodig! In dit artikel duikt zij in het onderwerp ‘eigenaarschap’. Wat is het? En hoe kun je dit inzetten voor meer betrokkenheid van jongeren tijdens je danslessen? Lees in dit artikel Rimke’s 10 tips! 

Tieners, de lastigste doelgroep?

Toen ik begon met mijn Docent Dans opleiding wist ik heel zeker dat ik docent wilde worden, want met kinderen werken vond ik altijd al geweldig. Maar op de opleiding leer je werken met verschillende doelgroepen. Zo ook tieners. Lesgeven aan jongeren vond ik een beangstigend idee. Want, hoeveel ouder ben ik nou eigenlijk? En… het zijn wel TIENERS. Allerlei vooroordelen kwamen direct bij mij naar boven: ongeïnteresseerd, brutaal, verveeld, ongemotiveerd, onverschillig, enzovoorts.

Gelukkig kwam ik er tijdens mijn studie achter dat die vooroordelen vaak helemaal niet waar zijn. Tieners kunnen namelijk enorm geïnteresseerd, sociaal, enthousiast en gemotiveerd zijn! Ze kunnen veel zin hebben in de les en heel geconcentreerd mee doen. Toch heb ik ook danslessen gegeven waarbij mijn vooroordelen wel uitkwamen. Waar de hele groep naar me keek met een verveelde blik. Of waarin leerlingen hardop klaagden en vroegen wanneer de les was afgelopen. Lessen waarin tieners weigerden om een opdracht uit te voeren. 

Wat maakt het verschil tussen deze lessen? Ik heb in de twee jaar dat ik nu fulltime lesgeef gemerkt dat motivatie een belangrijk onderdeel is van de dansles. Wie gemotiveerd is en graag iets wil doen of leren, staat met een andere houding in een les. Maar zowel op de middelbare school als in de dansschool kan het gebeuren dat de tieners geen zin hebben in de dansles. Ze zijn soms zo bezig met andere zaken (school, huiswerk, relaties) dat dansen niet altijd even hoog op hun prioriteitenlijst staat. Hoe kun je als docent dan toch hun motivatie aanwakkeren??

‘Eigenaarschap’

Ik ben via Google op onderzoek uitgegaan naar hoe je de betrokkenheid (van tieners) in een dansles kan verbeteren. Ik kwam daarbij vooral veel artikelen tegen over ‘eigenaarschap’, waaronder de masterscriptie EigenWijs Kunstonderwijs van Petra Drost (2019), toen student Kunsteducatie aan de Hanzehogeschool Groningen. De aanleiding voor haar onderzoek was een gebrek aan motivatie bij de leerlingen op de school waar ze werkte als docent Beeldende Kunst. Om deze situatie op te lossen besloot de school het eigenaarschap van de leerlingen te stimuleren. Maar wat is het? En welke ​​leerkrachtcompetenties zijn daarvoor nodig? 

Drost legt eigenaarschap uit als het verantwoordelijk maken van leerlingen voor hun eigen leerproces. Daarbij zijn vier vaardigheden belangrijk: regie nemen, leerstrategieën toepassen, samenwerkend leren en reflecteren. Leerlingen gaan dus zelf leerdoelen opstellen, een planning maken, met andere leerlingen samenwerken tijdens de uitvoering van de opdracht, feedback geven en ontvangen, en nadenken over hun eigen gedrag. De bedoeling is dat ze bewust worden van wat zij aan het doen zijn en waarom.  

Docenten helpen hun leerlingen daarbij door de leerinhoud aan te passen aan de leefwereld en interesses van de doelgroep, en door hen over hun leer- en oplossingsprocessen te laten vertellen en reflecteren. Als docent ben je dus meer als coach bezig dan als leermeester. Eigenaarschap stimuleren is daarmee een vorm van studentgericht onderwijs.

Maar hoe stimuleer je dat eigenaarschap nou precies bij jouw leerlingen? Helaas kwam Petra Drost tijdens haar literatuuronderzoek niet tot concrete adviezen. Gelukkig vond ik tijdens mijn zoektocht de website ‘Onderwijs Maak je Samen’. Deze organisatie heeft online een poster geplaatst met daarop 10 tips om het eigenaarschap van leerlingen te stimuleren. Die vond ik erg inspirerend! In dit artikel bespreek ik deze adviezen en doe ik per tip een aantal suggesties om deze in de dansles te verwerken.

Benieuwd naar Rimke’s inzichten en tips? Log dan in om verder te lezen!


WERKPLEZIER & DIDACTIEK

Over één ding zijn dansdocenten het allemaal eens: wat een uitdagend en veelzijdig beroep hebben wij! Door middel van dans kunnen wij leerlingen begeleiden in hun algemene leerproces. Aan de hand van verschillende didactische werkwijzen leren we ze elke keer dat stapje meer. En dat geeft ons voldoening. Als dansdocent sta je er echter ook vaak alleen voor. Het is vaak creatief zoeken naar oplossingen voor de problemen waar je tegenaan loopt. Hoe bereid je je schooljaar voor? Hoe ga je te werk binnen verschillende contexten? Hoe gaan we de eindvoorstelling vormgeven? Maar vooral… Hoe behoud ik plezier in mijn beroep? Dat alles lees je in de rubriek ‘Werkplezier & Didactiek’!

Rimke Saan

Rimke Saan is redacteur Muziek & Lesmateriaal voor jongeren. In 2019 studeerde ze af aan de opleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Rimke geeft all-round lessen op verschillende dansscholen aan verschillende doelgroepen. Verder werkt ze als dansdocent op de middelbare school en doet zij vaak projecten in het basisonderwijs. Voor Dansdocent.nu schrijft ze inspirerende lesplannen voor kinderen, met didactische tips en muzieksuggesties! Hiervoor was Rimke redacteur Young Dance Professional (2019/2020) en redacteur Muziek & Lesmateriaal voor kinderen (2020/2021).