GEZONDHEID & ANATOMIE | Iedereen is in de ban van het beruchte coronavirus dat de nieuwe ziekte COVID-19 veroorzaakt. Facebook en Google geven een wirwar aan informatie en sensatie. Onze handen zijn ondertussen uitgedroogd van het veelvuldige wassen. En we vermijden zoveel mogelijk fysiek contact met elkaar. Maar is dit alles dat we kunnen doen? In dit artikel geven we je zoveel mogelijk (wetenschappelijke!) informatie en advies om deze crisissituatie goed in te schatten en aan te pakken. Zo moet je bijvoorbeeld je dansstudio goed schoonmaken, ook alle attributen. Meer weten? Lees snel verder!

Alle dansscholen sluiten: #flattenthecurve

De beste manier om de verspreiding van het virus tegen te gaan is helaas het stopzetten van de huidige dansactiviteiten binnen de dansschool. Onderschat de ernst van de huidige situatie niet! Zowel Nederland als België zijn ondertussen in lockdown gegaan: de overheid heeft alle scholen, sportverenigingen, horecagelegenheden en cultuurhuizen gesloten tot 3 (BE) en 6 april (NL).

Maar ik voel me prima, en de mensen rondom mij ook. Waarom moet ik dan binnen blijven?

Volgens de World Health Organization (WHO, 2019) besmet ieder individu met Covid-19 statistisch gezien twee nieuwe mensen. De maatregelingen voor een lockdown worden genomen om de verspreiding van het virus af te remmen en te zorgen dat de zorgsystemen (ziekenhuizen, laboratoria, zorgpersoneel, ...) niet overbelast worden. Oftewel: ‘flatten the curve’. Dit wordt helder uitgelegd door de NOS in onderstaande filmpjes.

Dus door de snelheid van de verspreiding van het virus te beperken, kunnen we vermijden dat ons zorgsysteem niet meer toereikend is (Wilder-Smith, Chiew, & Lee, 2020) en zullen er hopelijk minder mensen komen te overlijden. Maar voorlopig is het helaas onvermijdelijk: er zullen nog veel besmettingen volgen en we lopen allemaal een groot risico!

COVID-19, de feiten op een rij

COVID-19 is de naam voor de longziekte die veroorzaakt wordt door het nieuwe virus sars-CoV-2 (Wang et al., 2020). Dit virus behoort tot de groep van de coronavirussen. Dit zijn virussen die in eerste instantie overgedragen worden van dier tot mens. COVID-19 is ondertussen gemuteerd tot een virus dat ook van mens tot mens overdraagbaar is. De uitbraak begon in de Chinese stad Wuhan in december 2019. In slechts vier weken tijd heeft het zich wereldwijd verspreid. WHO heeft de epidemie ondertussen uitgeroepen tot een wereldwijde pandemie.

Lees hieronder wat inmiddels bekend is over deze ziekte en welke implicaties dat heeft voor jou (als dansdocent).

1 | Niezen en hoesten verspreiden het virus

WHO (2019) bevestigt dat het virus voornamelijk verspreid wordt via de kleine waterdruppeltjes in speeksel en slijm die vrijkomen wanneer we hoesten of niezen. Deze waterdruppeltjes kunnen rechtstreeks het virus overdragen op een ander, of via de tussenweg van fysiek contact (Rothe et al., 2020, p. 970). Ook zijn er in uitwerpselen sporen van Covid-19 gevonden, maar of deze bijdragen aan de verspreiding is nog onbekend.

2 | Ook buiten het lichaam blijft het virus actief

Kampf, Todt, Pfaender, & Steinmann (2020) gaven reeds de eerste aanwijzingen dat het virus tot 9 dagen kan overleven op oppervlaktes zoals glas, metaal en plastiek (afhankelijk van de juiste temperatuur en luchtvochtigheid). Recent onderzoek (Van Doremalen et al., 2020) wijst er momenteel op dat het virus tot 72 uur stabiel blijft op plastiek, 48 uur op roestvrij staal en 24 uur op karton. In de waterdruppels blijft het ongeveer drie uur actief.

De New York Times (Nierenberg, 2020) roept daarom mensen op om niet alleen de handen te wassen, maar ook andere voorwerpen die je vaak aanraakt, zoals je telefoon. Denk verder ook aan deurklinken, lichtknoppen, laptops, afstandsbedieningen, etc. Maak ook jouw dansstudio goed schoon! Niet alleen alle oppervlakken, maar ook alle attributen.

3 | Voornaamste symptomen zijn koorts, hoesten, vermoeidheid en ademhalingsproblemen

Wang et al. (2020) beschrijven de voornaamste symptomen: acute koorts, droge hoest, vermoeidheid en ademhalingsproblemen. Verder kunnen diverse griepachtige symptomen zoals (hoofdpijn, een verstopte neus, een loopneus, een pijnlijke keel of diarree) ook een teken zijn van een besmetting, volgens WHO (2019).

Vertoon je symptomen? Neem telefonisch contact op met je arts en volg de instructies van de artsen nauwgezet op! Vermijd contact met andere mensen. Wees je ervan bewust dat dit niet meteen betekent dat je besmet bent met het coronavirus, je kunt ook gewoon de griep hebben.

4 | Incubatieperiode is 5 - 7 dagen

De tijd tussen de besmetting en de eerste symptomen noemen we de incubatietijd. Voor Covid-19 rekenen de artsen momenteel zeer ruim: twee tot veertien dagen, al wijzen de laatste cijfers op een kortere incubatieperiode van vijf à zeven dagen (WHO, 2019). Dit wordt nog verder onderzocht.

Belangrijk om in het achterhoofd te houden is wel dat NIET iedereen die besmet is ook daadwerkelijk ziek wordt! Je kunt het virus dus aan anderen doorgeven zonder het door te hebben. Dat is een van de redenen dat men oproept tot sociale onthouding. Dus de dansschool blijft voorlopig dicht…

5 | Ook wanneer je genezen bent, kun je waarschijnlijk nog mensen besmetten

Gemiddeld wordt een quarantaine periode van twee weken aanbevolen in ons land wanneer iemand besmet blijkt te zijn. Maar of dit genoeg is wordt nog onderzocht. Een studie van Chinese artsen (Zhou et al., 2020) heeft het ziekteverloop beschreven van 191 patiënten. Daarin blijkt dat de besmettelijkheid van een persoon varieert tussen de 8 en 37 dagen. Dat is inclusief dagen waarbij de persoon reeds genezen was verklaard. De studie heeft tekortkomingen en we hebben nog te weinig gegevens om echte conclusies te trekken. Maar het is een waarschuwing om de besmettelijkheid van het virus niet te onderschatten.

Twijfel je of je misschien toch besmettelijk zou kunnen zijn? Neem het zekere voor het onzekere. Vermijd gedurende een maand intensief contact met mensen, met name ouderen en mensen met een zwakke gezondheid, en leef extra hygiënisch.

6 | Kinderen blijven gespaard

Onderzoek van Zimmerman & Curtis (2020) wijst uit dat kinderen en zelfs jongeren doorgaans veel minder last hebben van het virus en geen tot slechts milde symptomen vertonen. Of kinderen ook effectief het virus overdragen op een volwassene is eigenlijk nog niet bewezen. Voor de zekerheid gaan we er voorlopig vanuit dat dit wel mogelijk is (Bi et al., 2020).

7 | Het virus is zeer gevaarlijk voor risicopatiënten

In principe kan je eigen immuunsysteem het virus overwinnen. Toch kun je als jonge dertiger of veertiger ook zeer ziek worden wanneer de ziekte een longontsteking triggert. Mensen die reeds een bloedziekte, chronische nier- of leveraandoening, immuunziekte, hart- of longaandoening hebben lopen helaas groter risico om erg ziek te worden of zelfs te sterven door de gevolgen van Covid-19 (Zhou et al., 2020). Er wordt gewerkt aan een vaccin en een geneesmiddel, maar dit kan nog maanden duren.

Vermijd contact met doelgroepen die een extra risico vormen om zwaar ziek te worden. Zoek manieren om contact te houden die veilig zijn door gebruik te maken van de huidige technologieën. Zolang niet zeker is of kinderen het virus kunnen overdragen wordt het ook afgeraden om kinderen mee te nemen naar bijvoorbeeld oma en opa, of een zieke tante.

8 | Het huidige sterftepercentage is nog steeds een onbetrouwbare schatting

Het percentage van sterfgevallen wordt momenteel geschat tussen de 2% à 3,4% (vergelijk dit met het sterftepercentage van de gewone griep dat 1% is). Maar! Dit percentage is momenteel niet betrouwbaar, simpelweg omdat er nog geen correcte cijfers zijn over het aantal besmettingen. De voornaamste reden van een mogelijke stijging in sterftecijfer is niet het virus, maar voornamelijk een overbelasting van het zorgsysteem (Ganyani et al., 2020).

Daarom is het zo belangrijk dat we allemaal meedoen aan #flattenthecurve. Zolang we de zieken de zorg kunnen geven die ze nodig hebben, kunnen we het sterftecijfer zo laag mogelijk houden.

9 | Danslessen zijn een risicosituatie

In Zuid-Korea is een besmetting getraceerd tot een zumbatraining voor docenten, waarbij 8 van de 29 deelnemers besmet zijn geraakt. Een zumbatraining is qua situatie vergelijkbaar met een dansles (grote groep, je maakt sneller fysiek contact, …), en toont dat we absoluut een risico lopen wanneer we de danslessen door zouden laten gaan (“South Korea probes offices after COVID-19 infects call centre workers, dance teachers”, 2020). Atleten krijgen van Weidner & Sevier (1996) en Shephard, Shek, & DiNubile (1999) duidelijk het advies om in geval van infecties geen contact te maken met hun teamgenoten om hen van besmetting te beschermen. In mijn ogen moeten we dit zeker doortrekken naar dansers!

Wetenschappelijk gezien zijn de risicofactoren van een dansles nog niet onderzocht. Geven we als dansers en dansdocenten makkelijker virussen door? Hier zijn geen cijfers over. Wel kunnen we met ons gezond verstand inzien dat we elkaar sneller aanraken en dat het moeilijker is om een veilige afstand van 1,5 meter van elkaar te houden (zeker voor kinderen).

Huidige cijfers voor Nederland en België

Er zijn diverse bronnen die helder in kaart brengen wat de huidige situatie is van de pandemie, check hiervoor de kaart van het Johns Hopkins University of World Health Organization. Elke dag worden er ook nieuwe cijfers rapporteert door het WHO en door Sciensano (BE).

Deze cijfers stijgen nog steeds elke dag. Het is belangrijk dat we daarom een proactieve houding aan nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan!

Volg de richtlijnen van het WHO op!

De meeste docenten hebben ondertussen hun danslessen tijdelijk opgeschort. Ook wij raden aan om dit strikt toe te passen! Toch worden kinderen nog samengebracht in kinderdagverblijven waar vaak activiteiten worden georganiseerd. Daarom zetten we hier de algemene richtlijnen en tips voor verbeterde hygiëne nog eens op een rijtje.

Was je handen gedurende 20 seconden met zeep en water of gebruik een desinfecterende handgel op basis van 60-95% alcohol.
Vermijd fysiek contact, vooral met je handen. Houd ongeveer 1,5 meter afstand van elkaar. Een kring maken met de leerlingen creëert reeds een risicovolle situatie.
Vermijd het aanraken van je gezicht.
Bij niezen of hoesten: bedek je mond en neus met een wegwerpzakdoek, gooi de zakdoek in een afgesloten vuilnisbak en was je handen. Als er geen zakdoek bij de hand is kun je niezen/hoesten in je elleboogholte, maar was deze daarna zo snel mogelijk.
Blijf zelf zeker thuis in geval van verdachte symptomen. Het is onverantwoord om in de huidige situatie de symptomen te negeren en door te zetten. Het nemen van pijnstillers die de symptomen onderdrukken maken je niet minder besmettelijk!
Vermijd/annuleer groepsbijeenkomsten. En ja, helaas, een dansles, repetitie of voorstelling valt hier ook onder.
Stuur iedereen die symptomen vertoont naar huis.
Reinig de omgeving: dansstudios, balletbarres, deurklinken, je telefoon, je laptop, je afstandsbediening, alles dat ‘aangeraakt’ wordt met desinfecterende wegwerpdoekjes.

Communiceer ook duidelijk naar de kinderen en ouders waarom ze dit moeten doen, zodat ze gaan meedenken in het proces.

Niet panikeren! Informeer jezelf en ga op zoek naar creatieve oplossingen

Voel je een lichte paniek bij het lezen van dit artikel? Geen nood! Houd het hoofd koel, want panikeren heeft geen zin. Besef dat de gezonde mensen doorgaans genezen van Covid-19 en dat massahysterie veel destructiever is dan het virus. Volg de maatregelen van de overheid en de adviezen van het WHO.

Andere websites waar je betrouwbare informatie en hulplijnen kunt vinden zijn het RIVM voor algemene informatie en recente cijfers van besmettingen in Nederland, de website van de Belgische overheid met algemene informatie en Epidemio voor recente cijfers in België, en natuurlijk de website van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO).

Met de mentale stress door de financiële en praktische gevolgen van de situatie, helpen we je ook graag verder in dit artikel van redacteur Lenneke Gentle. Hierin hebben we alvast wat creatieve oplossingen op een rijtje gezet om je activiteiten als dansdocent toch zoveel mogelijk te kunnen verderzetten. Lees ook deel 2 over COVID-19 van mijn hand, over hygiëne etiquette voor de dansstudio!

Dit artikel wordt je gratis aangeboden door Dansdocent.nu! Meer weten? De eerste twee weken lees je Dansdocent.nu gratis. :)

Bronnen

Bi, Q., Wu, Y., Mei, S., Ye, C., Zou, X., Zhang, Z., … Feng, T. (2020). Epidemiology and transmission of COVID-19 in Shenzhen China: Analysis of 391 cases and 1,286 of their close contacts. medRxiv. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1101/2020.03.03.20028423
Ganyani, T., Kremer, C., Chen, D., Torneri, A., Faes, C., Wallinga, J., & Hens, N. (2020). Estimating the generation interval for COVID-19 based on symptom onset data. medRxiv. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1101/2020.03.05.20031815
Kampf, G., Todt, D., Pfaender, S., & Steinmann, E. (2020). Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents. Journal of Hospital Infection, 104(3), 246–251. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.01.022
Nierenberg, A. (2020, maart 12). How to Clean Your Phone to Help Protect Against Coronavirus. nytimes.com Geraadpleegd op 17 maart 2020.
Rothe, C., Schunk, M., Sothmann, P., Bretzel, G., Froeschl, G., Wallrauch, C., … Hoelscher, M. (2020). Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany. New England Journal of Medicine, 382(10), 970–971. https://doi.org/10.1056/nejmc2001468
Shephard, R. J., Shek, P. N., & DiNubile, N. A. (1999). Exercise, Immunity, and Susceptibility to Infection. The Physician and Sportsmedicine, 27(6), 47–71. https://doi.org/10.3810/psm.1999.06.873
South Korea probes offices after COVID-19 infects call centre workers, dance teachers. (2020, 10 maart). Channelnewsasia.com. Geraadpleegd op 15 maart 2020.
Van Doremalen, N., Bushmaker, T., Morris, D. H., Holbrook, M. G., Gamble, A., Williamson, B. N., … Munster, V. J. (2020). Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/nejmc2004973
Wang, D., Hu, B., Hu, C., Zhu, F., Liu, X., Zhang, J., … Peng, Z. (2020). Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus–Infected Pneumonia in Wuhan, China. JAMA. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1001/jama.2020.1585
Weidner, T. G., & Sevier, T. L. (1996). Sport, exercise, and the common cold. Journal of Athletic Training, 31(2).
Wilder-Smith, A., Chiew, C. J., & Lee, V. J. (2020). Can we contain the COVID-19 outbreak with the same measures as for SARS? The Lancet Infectious Diseases. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1016/s1473-3099(20)30129-8
World Health Organization. (z.d.). 2019 Novel Coronavirus. Geraadpleegd op 15 maart 2020.
Zhou, F., Yu, T., Du, R., Fan, G., Liu, Y., Liu, Z., … Cao, B. (2020). Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The Lancet. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(20)30566-3
Zimmermann, P., & Curtis, N. (2020). Coronavirus infections in children including COVID-19: An overview of the epidemiology, clinical features, diagnosis, treatment and prevention options in children. The Pediatric Infectious Disease Journal. Online voorpublicatie. https://doi.org/10.1097/INF.0000000000002660

GEZONDHEID & ANATOMIE

Er wordt steeds meer (sport-)wetenschappelijk onderzoek gedaan binnen de dans. Helaas vinden deze inzichten vaak niet direct de weg naar de praktijk. Dat is zonde! In de rubriek Gezondheid & Anatomie worden wetenschappelijke bevindingen daarom vertaald naar praktische tips die jij als dansdocent kunt toepassen binnen je lessen. Ontdek hoe je de dansprestaties van je leerlingen kunt verbeteren en hoe je blessures kunt voorkomen.