Waar is de balletdocent gebleven? Saskia Sap pleit voor de terugkeer van de dansstijlexpert
Saskia Sap.
WERKPLEZIER & DIDACTIEK | Op opleidingen Docent Dans is het een trend om de studenten allround op te leiden. Op de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, waar Saskia Sap al 25 jaar werkt als stagebegeleider en docent pedagogiek, worden de studenten opgeleid tot het geven van ‘stijloverstijgende’ danslessen. Tegelijkertijd hebben dansscholen de grootste moeite met het vinden van balletdocenten. Docenten die gespecialiseerd zijn in één specifieke dansstijl zijn er namelijk steeds minder. Is het tijd voor een koerswijziging? Saskia vindt van wel!
Danstechniek versus dansstijl
Soms kan je ineens gegrepen worden door een paar woorden die je niet meer loslaten. Afgelopen augustus overkwam dat mij bij jazzdansdocent Eddi de Bie. De inmiddels 73-jarige Eddi is oud-artistiek leider van de Jazz- en Showmusicalopleiding (nu Expanded Contemporary Dance) van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) en een grote naam in de jazzdanswereld. Hij gaf afgelopen zomer voor het eerst sinds lange tijd weer een workshop jazzdans aan dansdocenten en gooide daarbij - zoals hij altijd doet - vele wijsheden tussen de dansfrases door.
Op zijn bekende, felle manier raakte hij toen voor mij iets essentieels met betrekking tot het verschil tussen danstechniek en dansstijl. Volgens Eddi houdt danstechniek het leren kennen van je eigen lichaam in. Techniek is een tool om je lichaamsbewustzijn te ontwikkelen, bijvoorbeeld om te ontdekken waar je ‘core’ zit. En dansstijl is hoe je daar vervolgens vorm aan gaat geven: dat kan via klassieke dans, jazzdans, hiphop of hoe je maar wil. Die stijlen zijn de bewegingstaal waarmee het lichaam vervolgens spreekt: waarmee je het lichaam tot expressie brengt.
Eddi gaf voor mij daardoor een nieuwe inhoud aan het woord ‘techniek’, dat vaak alleen gebruikt wordt voor de bekende dansstijlen. Zo heten vakken als jazzdans en klassieke dans op de AHK-opleiding Docent Dans momenteel ‘codified techniques’. Ik ging daardoor opnieuw nadenken over een dilemma waar ik al langer mee zat. Namelijk: wat is het effect van de transculturele benadering van de opleiding Docent Dans van de AHK op het voortbestaan van de verschillende dansstijlen? En ook: wat is voor het Nederlandse danswerkveld de schaduwzijde van het stijloverstijgend lesgeven of het opleiden tot allround dansdocent? Deze trend voltrekt zich momenteel op de dansopleidingen in Nederland, waardoor dansscholen in Nederland én België moeite hebben met het vinden van balletdocenten.
Met deze vragen loop ik misschien het risico om door sommigen van stilstand te worden beschuldigd, maar die mensen hebben mij dan niet begrepen. Zelf ben ik van 1983 tot 1987 specialistisch opgeleid tot docent ballet en jazzdans aan de Balletacademie Nel Roos, die in 1988 opging in AHK. In de 25 jaar dat ik nu verbonden ben aan deze opleiding als stagebegeleider en docent pedagogiek heb ik een verschuiving waargenomen: weg van het specialistische, naar het allround opleiden van dansdocenten, tot de huidige transculturele benadering. Die ontwikkeling op zich vind ik waardevol, maar dansscholen hebben al een paar jaar de grootste moeite met het vinden van balletdocenten die hun vak verstaan. Wat kunnen we daaraan doen? Is het tijd voor een goed doordachte koerswijziging? Ik denk van wel!
…
Benieuwd naar de rest van Saskia’s betoog? Log dan in om verder te lezen!
WERKPLEZIER & DIDACTIEK
Over één ding zijn dansdocenten het allemaal eens: wat een uitdagend en veelzijdig beroep hebben wij! Door middel van dans kunnen wij leerlingen begeleiden in hun algemene leerproces. Aan de hand van verschillende didactische werkwijzen leren we ze elke keer dat stapje meer. En dat geeft ons voldoening. Als dansdocent sta je er echter ook vaak alleen voor. Het is vaak creatief zoeken naar oplossingen voor de problemen waar je tegenaan loopt. Hoe bereid je je schooljaar voor? Hoe ga je te werk binnen verschillende contexten? Hoe gaan we de eindvoorstelling vormgeven? Maar vooral… Hoe behoud ik plezier in mijn beroep? Dat alles lees je in de rubriek ‘Werkplezier & Didactiek’!
Saskia Sap
Saskia Sap is redacteur Werkplezier & Didactiek. Ze studeerde Pedagogiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en volgde de opleiding Docent Dans aan de Nel Roos Academie. Al meer dan 25 jaar is zij als docent en stagebegeleider verbonden aan de opleiding Docent Dans van de AHK. Daarnaast is zij gastdocent en examinator aan de mbo dansopleiding PACT+ in Amsterdam. Haar eigen dansstudio heeft Saskia recent overgedragen om meer tijd te hebben voor bestuurs-, opleidings- en onderzoekswerk. Zo is zij secretaris en cursusleider bij Dansbelang NBDO en houdt zij zich momenteel bezig met een onderzoek naar dansend taal leren in groep 1 en 2 van het basisonderwijs. Voor Dansdocent.nu zet Saskia haar expertise in om andere dansdocenten bij te scholen op het gebied van didactiek.