Twee dansers die samen grinden. — Bron: NRC.

INTERNATIONAAL ONDERZOEK | In de zomer van 2023 mochten deelnemers van de parade van het Rotterdamse Zomercarnaval niet tegen elkaar aan schuren. Dat zou vulgair zijn en niet kindvriendelijk. Maar waarom zien sommige mensen deze vorm van samen dansen als seksueel getint? In dit artikel duikt hoofdredacteur Jacqueline de Kuijper dieper in deze casus. Zo probeert ze als witte Nederlandse vrouw grip te krijgen op haar eigen culturele erfgoed, en hoe die wordt opgedrongen aan mensen met een andere culturele achtergrond.

‘vulgair dansen’

Afgelopen zomer vaardigde de organisatie van het Rotterdamse Zomercarnaval een verbod uit tegen ‘vulgair dansen’ (De Zwaan, 2023; Drinkwaard, 2023; NOS, 2023; Shownieuws, 2023; Van Turnhout, 2023; Van Vlodrop, 2023). Deelnemers van het festival mochten niet langer met hun genitaliën en billen tegen elkaar aan schuren - in de volksmond ook wel ‘droogneuken’ genoemd. Volgens de organisatie is (als individu) heupbewegingen maken en met de billen schudden tijdens het dansen prima, maar het (samen) nabootsen van seksuele bewegingen op straat niet. Er ontstond veel ophef over dit ‘bubblingverbod’. Niet in de laatste plaats omdat de organisatie het woord ‘bubbling’ verkeerd gebruikte! Ze bedoelde eigenlijk een andere dansvorm - daarover later meer.

Deze nieuwe regel werd in januari van 2023 opgenomen in het reglement van het zomercarnaval. In juli, in de aanloop naar het carnaval, ontstond er grote ophef over. De aanpassing van het reglement werd gedaan nadat enkele deelnemers tijdens de vorige straatparade ‘te ver’ zijn gegaan. Dat vonden enkele ouders, die klaagden dat ze hun kinderen niet hieraan wilden blootstellen. Omdat het Zomercarnaval een familiefeest is, besloot de organisatie vervolgens ‘provocerend’ en ‘ordinair’ dansen te verbieden. Het verbod gold overigens alleen voor deelnemers aan de parade en niet voor het publiek. Maar dat maakte de ophef niet minder.

“Sommige dansvormen kunnen mogelijk als provocerend worden ervaren, vooral als ze seksuele bewegingen bevatten die niet passen bij een familiair publieksfeest. Hierbij doelen we met name op dansstijlen die seksueel suggestief zijn en/of bepaalde vormen van dansen die als ordinair kunnen worden beschouwd. Ons streven is om Zomercarnaval Rotterdam een warme en respectvolle sfeer te laten behouden, waarbij eenieder zich welkom en veilig voelt.”

— Citaat uit rectificatie persbericht Zomercarnaval

Dit voorval deed mijn interesse in ‘het verbieden van dans’ weer oplaaien. Als danser heb ik het namelijk altijd onbegrijpelijk - en daarom fascinerend - gevonden dat er al eeuwenlang mensen zijn die de hobby en kunstvorm waaraan ik zoveel plezier beleef zouden willen verbieden. Daarbij vind ik het interessant om te leren welke dansen verboden zijn/waren in Nederland en welke niet, en waarom. Wat zegt dat over de denkbeelden in onze cultuur over het lichaam en over seksualiteit? Dát wilde ik hier, in het voorval van het bubblingverbod, eerst doorgronden voordat ik dieper duik in de Europese geschiedenis van denkbeelden over dans. Voor dit artikel onderzocht ik daarom wat er precies verboden werd, waar die manier van samen dansen vandaan komt, en of dat nu eigenlijk wel zo seksueel getint is of niet.

Dit is overigens verre van de eerste keer in de West-Europese geschiedenis dat een bepaalde dansvorm, of dans in het algemeen, wordt verboden. In twee volgende artikelen zal ik dieper ingaan op hoe denkbeelden over dans door de eeuwen heen veranderd zijn en wat verschillende motivaties waren om dans te verbieden. Daarbij kijk ik naar denkbeelden over dans volgens de Katholieke Kerk (deel 2) en het Calvinisme (deel 3). Op die manier probeer ik grip te krijgen op mijn eigen culturele erfgoed, als witte Nederlandse vrouw met een katholieke opvoeding en levend in een maatschappij die (ondanks haar grote diversiteit aan culturen) nog steeds gestoeld is op protestantse normen en waarden.

Bubbling

In het persbericht van het Zomercarnaval over het verbod - dat niet langer online staat - werd met name uitgehaald naar de dansstijl bubbling. Daarover ontstond veel ophef. Het zou tonen dat de organisatie van het Zomercarnaval, die als missie heeft de culturele tradities van de Antillen te vieren, de eigen geschiedenis niet kent. Want het zou niet bubbling zijn dat de organisatie wilde verbieden, maar grinden (Van Vlodrop, 2023). Of de extremere vorm daarvan: daggering (NOS, 2023). En omdat ik zelf ook nauwelijks wist wat al die termen betekenen, ben ik dat eerst maar eens uit gaan zoeken…

…

Wil je verder lezen? Log dan in!

INTERNATIONAAL DANSONDERZOEK

In de rubriek ‘Internationaal Dansonderzoek’ scheiden we fabels van feiten. We nemen een kijkje in de wereld van danswetenschap en gaan in gesprek met de onderzoekers over hun bevindingen: Waarom hebben ze dit onderzoek gedaan? Wat hebben zij ontdekt? En wat hebben dansers of dansdocenten aan die inzichten? Zo zorgen wij ervoor dat de meest relevante danswetenschappelijke kennis het werkveld daadwerkelijk bereikt.

Lees ook...