Carolien Hermans pleit in dit boek voor onderwijs dat het speelse en lichamelijke omarmt
ONDERWIJS | Hoe zou het onderwijs eruit zien als we beweging als uitgangspunt nemen? Wat als onderwijs het ongeregelde, het speelse, het magische en het lichamelijke omarmt? Deze gedachte staat centraal in het nieuwe boek van choreograaf en orthopedagoog Carolien Hermans. Haar werk richt zich op de integratie van muziek, beweging en pedagogiek.
Pedagogiek van de beweeglijkheid
In het nieuwe boek Naar een pedagogiek van de beweeglijkheid nodigt choreograaf en orthopedagoog Carolien Hermans je uit om het onderwijs te heroverwegen door beweging en de zintuiglijke ervaringen van het lichaam als uitgangspunt te nemen. Hermans pleit in dit boek voor een andere benadering van onderwijs: onderwijs dat het ongeregelde, het speelse, het magische en het lichamelijke omarmt. Ze ziet onderwijs niet als een statisch proces van kennisoverdracht, maar als een dynamische beweging naar buiten: een uitnodiging om de wereld tegemoet te treden. Met de inzichten van denkers als Tim Ingold, Michel Serres en Jan Masschelein onderzoekt Hermans hoe onderwijs een gezamenlijke zoektocht is; een ontmoetingsplek waar ideeën, lichamen en ervaringen elkaar voortdurend doorkruisen. Het is een plek van verbondenheid met de wereld om ons heen.
Hermans neemt je in haar boek mee op een verkenning van beweging: van dans tot luchtgetrappel, van vergeten gebaren zoals huppelen tot de mond - niet enkel als vervoermiddel voor woorden, maar als een sensitief orgaan dat in voortdurende verbinding staat met de wereld. Ook lachen en fluisteren worden door haar gezien als vormen van belichaamd verzet in het onderwijs. Dit boek is een pleidooi voor onderwijs in beweging: een onderwijs dat ruimte biedt voor het onverwachte, het ongeordende en het wereldse. Het is een uitnodiging om op zwerftocht te gaan: te dolen langs kronkelende paden, waar verdwalen onontbeerlijk is en het vinden van oriëntatiepunten niet het doel maar het onderwijs zelf wordt.
“Het is het eerste boek waarin ik bewust speel met vorm. Waarin ik experimenteer met een taal die soms poëtisch is, soms rafelig, onaf. Gedachten komen in flarden, versnellen of vertragen, zoals beweging zelf: nooit afgerond, altijd in overgang, onderweg. Ik ben benieuwd wat het bij jullie losmaakt. Aan gedachten, vragen, ervaringen.”
Carolien Hermans
Carolien Hermans is associate lector Muzikale Leerculturen aan het Conservatorium van Amsterdam, waar zij tevens senior docent is. Haar werk richt zich op de integratie van muziek, beweging en pedagogiek, en de invloed van deze elementen op de leerprocessen en ontwikkeling van kinderen in diverse onderwijskundige contexten. Zo heeft zij samen met Vincent Lamers en Melissa Bremmer onderzoek verricht naar een multimodale muziekdidactiek voor kinderen met een meervoudige beperking. Ook heeft zij onderzoek gedaan naar het effect van dans op het kinesthetisch invoelen bij kinderen met autisme.
Hermans studeerde Orthopedagogiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen en behaalde een master in Choreografie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. In 2022 promoveerde ze aan de Academy for Creative and Performing Arts (ACPA) van Universiteit Leiden, waar ze onderzoek deed naar dansimprovisatie en het creatieve spel van kinderen en een toolkit ontwikkelde vol bewegingsopdrachten voor kinderen. In 2023 publiceerde zij haar boek Pedagogiek van het onderweg zijn: een verzameling essays over het pedagogisch milieu, het dialogisch proces en het onderwijs als tussenruimte, waarin ze handen en voeten aan het onderwijs geeft door het lichaam zelf als belangrijkste zingever naar voren te schuiven.
Bronnen
Maklu Garant. (2025). Naar een pedagogiek van de beweeglijkheid | Carolien Hermans | 9789085750994. Geraadpleegd op 11 april 2025.
Hermans, C. (2025, 10 april). Mijn nieuwe boek is uit: 'Naar een pedagogiek van de beweeglijkheid'. In dit boek nodig ik de lezer uit om [Post]. LinkedIn.