Latin danseres Kim Koumans kaart seksueel wangedrag in de danswereld aan
Foto van Getty Images. De personen op de foto hebben niks met dit verhaal te maken.
#METOO | Voormalig top danseres Kim Koumans treedt naar buiten met haar verhalen over seksueel wangedrag in de latin dance wereld. Haar verhaal werd opgetekend door sport- en onderzoeksjournalist Marco Knippen voor het Noordhollands Dagblad, wat weer is opgepikt door vele andere platformen en organisaties, waaronder de Tweede Kamer.
Klokkenluider Kim Koumans
Kim Koumans (39 jaar) begon met danslessen en dagelijks trainen toen zij vier was, specialiseerde zich later in latin dance en verdiende een deel van haar inkomen lange tijd met optredens en wedstrijden. Ze ontving onlangs via sociale media, telefoon en e-mail meer dan zestig berichten van dansers die grensoverschrijdend gedrag – van seksueel misbruik tot schreeuwende trainers – hebben meegemaakt of nog steeds meemaken. Ben jij het slachtoffer van seksuele intimidatie of misbruik? Dan kun je in Nederland terecht bij het Centrum voor Veilige Sport en in Vlaanderen bij Engagement.
De stroom berichten kwam op gang nadat Koumans in het Noordhollands Dagblad vertelde over seksueel misbruik dat zij heeft meegemaakt binnen de danswereld. Van geslagen worden met de vlakke hand of een stok om tijdens trainingen de knieën te leren strekken tot seksistische taal. Van slechts in een slip op danshakken moeten dansen voor een trainer tot ongewenste massages. Van moeten doortrainen met blessures tot vileine opmerkingen over het gewicht. En van intimideren en kleineren tot aanranding en zelfs misbruik.
Koumans is blij dat haar verhaal is opgepikt. Een debat in de Tweede Kamer dat over grensoverschrijdend gedrag in de turnwereld zou gaan, gaat nu óók over dans.
Update: Slachtoffers van misbruik in de danswereld kunnen via Kim Koumans aan gratis juridisch advies geholpen worden. Stuur een mailtje naar: kimkoumans@ziggo.nl
“Ik stap naar voren om de slachtoffers een gezicht te geven. Zo hoop ik een discussie op gang te brengen die zich niet alleen tot latin dance beperkt. Het dansen heeft zoveel moois in zich, maar de cultuur is doorgeschoten. Er is te veel leed aangericht, met psychische, emotionele en fysieke schade tot gevolg. Daar moet een einde aan komen. Nieuwe generaties moet bespaard blijven wat mij en anderen is overkomen.”
‘Bekkenkantelen’
Het leven van Kim Koumans heeft ruim dertig jaar lang vrijwel alleen om dans gedraaid, maar in 2017 stopte ze ermee. Het ging niet meer. Ze zegt dat tijdens haar allereerste privéles, toen ze twaalf was, haar kruis, billen en borst al werden betast. Om een bepaalde danstechniek goed uit te voeren, is het bijvoorbeeld van belang dat het bekken van een danser naar voren kantelt. Ze heeft heel vaak meegemaakt dat trainers dit uitlegden op een manier die haar veel te ver ging. Zo reiken veel trainers (mannen én vrouwen) tussen de benen door naar het kruis om het bekken in positie te duwen.
Het ‘bekkenkantelen’ staat ook op de agenda van Centrum Veilige Sport, een meldpunt van sportorganisatie NOC*NSF, dat in samenwerking met de Nederlandse Algemene Danssport Bond (NADB) presentaties heeft gegeven aan onder meer dansschoolhouders, trainers en ouders van jonge danser. Daarin wordt onder meer uitgelegd dat er van tevoren met studenten of hun ouders moet worden besproken welke aanrakingen zijn toegestaan. Zie ook op hun website: Veilige sport omgeving - NADB.
Lustobject
De Franse wetenschapper Valentin Meneau gelooft dat het grensoverschrijdend gedrag binnen de danssport te maken heeft met de wijze waarop in latin dance naar vrouwen wordt gekeken. “In latin dance is de vrouw een lustobject, ze moet aantrekkelijk zijn en er mooi uitzien”, zegt Meneau, die is afgestudeerd in genderstudies en momenteel bezig is met zijn doctoraat in dansstudies. “Latin dance stimuleert het recht van mannen op het vrouwelijk lichaam en verheerlijkt seksueel geweld in de choreografie. Zo ontstaat de illusie van mannelijke dominantie en vrouwelijke onderwerping.”
Eind vorig jaar publiceerde de Fransman, verbonden aan de Universiteit van Salzburg in Oostenrijk, het onderzoeksartikel Coding sexual violence as love – choreographed heteronormative gender performances in Latin American competition dancing. Daarin stelt Meneau dat de danskunst deel uitmaakt van een ’cultuur van verkrachting’. “Het is in de choreografie gemeengoed: de man staat achter de vrouw, manoeuvreert haar in kwetsbare posities, bekijkt en betast haar. Daarnaast moet de vrouw voldoen aan een bepaald verlangen: in de manier hoe ze zich kleedt, zich gedraagt en zich opstelt. In de dagelijkse omgang in de danszaal kan zich dat vertalen in een toxisch klimaat. Iets wat ook geregeld gebeurt, weet ik uit ervaring.”
De angstcultuur bemoeilijkt herstelwerkzaamheden, stelt Meneau. “Kritiek hebben of de aandacht op misbruiksituaties vestigen, leidt tot afwijzing. Je verliest alles wat je hebt opgebouwd. Die vrees resulteert in een collectief zwijgen.”
Meer weten?
Dit nieuwsbericht is samengesteld uit stukken tekst uit twee lange artikelen die het verhaal van Kim Koumans verhaal veel meer recht doen. Dus, wil je meer weten? Lees dan vooral:
Bos, K. (2021, 24 augustus). Misbruik in de danswereld: ‘Ik ging geloven dat ik een seksobject was’. nrc.nl/nieuws. Geraadpleegd op 27 augustus 2021.
Knippen, M. (2021, 2 juli). Aangerand buiten de spotlights. Seksuele intimidatie in de wereld van de latin dance. Noordhollandsdagblad.nl. Geraadpleegd op 27 augustus 2021.
Luister je liever? Ga naar NPO Radio1 voor een video interview van Natasja Gibbens van De Nieuws BV over de misstanden, met onderzoeksjournalist Marco Knippen en Kim Koumans.